Kalp ve Damar Hastalıkları Uzmanı Uzm. Dr. Muharrem Arslandağ konu hakkında bilgiler verdi.

Sağlıklı hayatın temeli olan spor, doğru yapılmadığı takdirde ölüme sebep olabilir. Özellikle yeterince idman sahibi olmayan kişilerin anatomik ve fizyolojik sınırlarını zorlamaları ciddi sakatlıklara ve hatta ölümlere yol açabilmektedir.

Son zamanlarda gerek profesyonel spor sahalarında gerekse amatör spor uygulamalarında travma ve şiddet olmadan da gelişen ölümler görülmeye başlamıştır. Spor aktivite esnasında gelişen ve Dünya Sağlık Örgütüne göre 6 saat içinde kendini gösteren ölüm olayı ani ölüm olarak ifade edilir. Bu ölüm olaylarının % 90 nedeni kalp ve damar hastalıkları ve % 10 kadarı da diğer kalp dışı (travmalar, uyarıcı ilaç ve madde kullanımı, terleme gibi nedenlerle aşırı elektrolit kaybı, ısı çarpması, kan hastalıkları kökenli durumlar)nedenlerdir. Kalp ve damar hastalıkları içinde en önemlileri kalp kası hastalıkları, ciddi kapak hastalıkları, ciddi ritim bozuklukları, aort ve akciğer damar hastalıkları, akciğer arat damar tıkanıklıkları, beyin damar anormallikleri ve tıkanıklıkları, kalp damar tıkanıklıkları ve doğumsal kalp damarı hastalıkları, miyokart kas köprüleridir. Genellikle idmanlı sporcularda 30-35 yaş altında kalp damar hastalıklarından ziyade olan nedenler ani ölüme neden olmaktadır, daha yaşlı kişilerde öncelikle damar sertliği nedendir.

Genellikle 100.000 de 2 görülme sıklığı olan bu kötü durum erkeklerde daha sık saptanır, daha önce yeterli idmana sahip olmayanlarda risk kat kat artar. Damar sertliği yaşla birlikte arttığı için yaş ilerledikçe ani ölüm riski de yükselmektedir.

Profesyonel sporcuların periyodik muayeneleri nedeniyle kalp hastalıklarına yakalanma riski daha düşüktür, bu nedenle amatör kişiler de kendilerini düzenli olarak kontrol ettirmelidirler. Bu kontrolde kardiyoloji uzmanı tarafından çekilen EKG ve EKO, detaylı fizik muayene ve tahliller ile yapılmaktadır. Düzenli yapılan sporun şiddetinin aniden arttırılması yapılan en büyük yanlışlardandır, bunu yapabilmek için yeterli idmana sahip olduğunun tespit edilmesi gerekmektedir. Spora yeni başlayan ya da çok uzun zaman ara verenler de mutlaka muayene olmalı ve egzersiz şiddetini kademeli olarak arttırmalılardır. Çok kısa sürede çok mükemmel bir fiziğe ya da harika kilolara sahip olmak diye bir mucize maalesef yoktur. Öncelikle kişiye en uygun egzersiz belirlenmeli ve düzeyi kişinin idman durumuna göre ayarlanmalıdır. Kişinin egzersiz için vücudu hazırlanmalı ve doğru eğitimle maksimum düzeyde fayda görmesi sağlanmalıdır.

Özet olarak, profesyonel sporcu olmadığı halde düzenli veya düzensiz spor yapmak isteyenler de tehlike altındadır. Medya kanallarında gösterilenden daha fazla karşılaşılan bu ciddi rahatsızlığın önüne geçilmesi için düzenli ya da düzensiz spor yapmayı planlayan herkesin öncelikle bir kalp muayenesinden geçmesi uygun olacaktır. Haftada bir defa halı saha maçı veya arka bahçede bir basket maçı gibi kısa süreli bir idman bile ciddi ritim bozuklukları ve ani kalp ölümüne neden olabilir.