* Dünkü sayıdan devam

Sıtkı Çınar, İlyas Salman ile, dolayısıyla da Salman'ın çevresindeki sanatçılarla olan anılarını ve dostlukla geçen günlerini bu yapıtında anlatır. Salman ona şöyle bir anı daha anlatmıştır. Biz anıyı özetleyerek aldık:                                        

Nasıl artist olmuşlar?

Urfa'nın Harran İlçesi'nde "Kibar Feyzo" çekilirken, bir ağa filmde oynayan artistleri evinde yemeğe çağırır. Yemekte, Adile Naşit'e sorar:

- Ulan garı sen nasıl artist oldun?

Adile Naşit ağaya der ki:

- Benim babam Nahit Özcan'dır. Kendisi Türkiye'nin ünlü bir tiyatro sanatçısıydı. Ben, babama öykünüp artist oldum. Ağa bu sefer Şener Şen'e sorar:

- Ulan sen nasıl artist oldun? Şener Şen şöyle yanıtlar:

, Benim babam da tiyatro sanatçısı Ali Şen'dir. Bende ona öykünüp artist oldum. Bu sefer ağa Ayşen Guruda'ya sorar:

- Gız sen nasıl artist oldun? Ayşen Guruda'da:

- Benim eşim Yılmaz Guruda. Sinema ve tiyatro oyuncusu. Ben de eşime öykünüp artist oldum. Ağa daha sonra İlyas Salman'a sorar:

- Ulan hiyar, sen nasıl artist oldun? İlyas Salman'da:

- Ben ilk, orta ve liseyi malatya'da okudum. Sonra Ankara'ya gidip, konservatuarda okuyup artist oldum. Ağa:

- Ula bu konservatuar dediğin liseden büyük mü? O'da:

- Evetbüyük deyince, ağa kızarak, İlyas Salman'a:

- Ula kalk şuradan s......git, koskoca üniversite okumuşsun, ama adam olacağına artist olmuşsun, der.

İlyas Salman, şiirler de yazmıştır. Onun şiirlerini, Sıtkı Çınar yapıtında bizlere şöyle aktarıyor. Ben bu anlatımı hiç değiştirmeden sizlere ulaştırıyorum. İşte Salman'ın şiirleri ve Sıtkı Çınar'ın yorumu.

İlyas Salman'ın Şiirleri;

Şiirlerinde yaşamın anlamını, tadını, insanı bir bütün olarak işler. Onu anlamak için yaptıklarını incelediğimizde onu anlama çabasına girdiğimizde gerçek İlyas Salman'ı tam anlamıyla o zaman tanımış oluruz. Şiirlerinde hep yalın sade bir dil kullanmaya özen göstermiştir. Şiirlerinde her hecenin, her kelimenin çok derin bir anlamı vardır. Şiiri düz yazı gibi okursanız sıradan bir mektuptan farkı olmaz. Noktasında, virgülünde vurgulamayı doğru yaparsanız duyarak, hissederek okursanız şiire doyulmaz. İlyas'ı belki bir elli yıl geçtikten sonra anlamayanların ancak anlayacağını zannediyorum. Belki de yüz yıl geçtikten sonra ancak anlaşılabilmiştir. Aziz Nesin'i toplumun büyük bir çoğunluğu henüz yeni yeni anlamaya başladığı gibi. Buna dünyanın değişik yerlerinden de binlerce örnek vermek mümkündür. Ancak çok uzaklara gitmeye gerek yok. Şiirden söz etmişken daha önceleri defalarca basılmış olan (9 baskı) Hasretim Sansürlüdür şiir kitaından kitaba adını veren şiirini sizlerle paylaşmaktan mutluluk duyacağım:

Not: Hasretim Sansürlüdür adlı kitabı ilk baskısını 1991 yılında yapmıştır. 2006 yılında ise aynı adla onuncu baskısını gerçekleştirmiştir.

HASRETİM SANSÜRLÜDÜR

Ey halk ey emek

Kar altında donmayan

Umudu çeyiz sandığında saklı kızımız

Kusura kalma kadan alam

Ertelendi düğünümüz

İsterdik ki

Kolansız atlara bindirek seni

Gül bezeli bahçalar gibi

Bir dünya verek

Çevirek suları biir bir

Bir cılga size aksın

Bir cılga bize

Toprağı sevindirek

Şimdilik olmadı bacı

Uzakçıl domuzlar

Azık çeker kilerimizden

İsterler ki

Utanç duyak ellerimizden

Amma bu korkudandır bacım

Korkuyorlar helal emeğimizden

Ak sütümüzden

Korkuyorlar

Sansüre takılmış hasretimizden

Kısacası herşeyin başı ne para ne de pul. Sevgi, sevgi, sevgi...

IŞIKLI IRMAKLARIN ÖYKÜSÜ

Hani ırmaklar vardır

Bol ve berrak yürürler

Aktırlar

Açıktırlar

Cesaret yüklüdürler

Ama korkak yürürler

Kitaplar gizlidir damarlarında

Yeşertir, yetiştirirler

Kayalara vura, çarpa

Çimenlere, çiçeklere

Sevecen ve ürkek yürürler

İyi insanlar

Irmak gibidirler

Gitti sanırsın

Ağlarsın çırpınırsın

Çağırırsın gelirler

Yavuz'um canım kardeşim

Yattığın toprağa inanma sakın

Seni yalnız

Mezarlar öldü bilirler

Canım çok zaman yalandır

İcat edilmedi inancı vuracak kurşun

Köpekler yalnız ölüleri öldürebilirler

                         (Mayıs 1988)