Aydın Halk Sağlığı Müdürü Uz. Dr. Kasım Çetin yaz aylarında artan sıcaklarla birlikte yaşanan güneş çarpmasına karşı kişinin hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınması gerektiğini ifade ederek “Güneş veya sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir” dedi.
Aydın Halk Sağlığı Müdürü Uz. Dr. Kasım Çetin, aşırı sıcakların neden olduğu hastalıklar hakkında bilgi verdi. Yaz aylarında sıcak havanın neden olduğu güneş veya sıcak çarpması, sıcak bitkinliği, sıcak krampları, güneş yanıkları, sıcak döküntüsü, güneşin geç dönem etkileri üzerinde açıklamalarda bulunan Çetin, sıcak çarpmalarına karşı alınması gereken tedbirlerden de bahsetti.
“SICAK ÇARPMASI KALICI HASARA VEYA ÖLÜME NEDEN OLABİLİR”
Güneş veya sıcak çarpmasına erken müdahale edilmezse vücutta kalıcı hasara neden olabilecek hastalıklara ve ölüme sebep olabileceğinin altını çizen Çetin, “Aşırı sıcağa maruz kalma sonucu beden ısısını ayarlayan terleme mekanizmasının bozulmasına bağlı olarak vücut ısısının düşürülememesi ile karakterize bir tablodur. Vücut ısısı 10-15 dakika içerisinde 40-41 derece üstüne çıkabilir. Güneş veya sıcak çarpması acil olarak tedavi edilmezse kalıcı hasara veya ölüme neden olabilir. Bilinç kaybından önce tedaviye başlanması durumunda iyileşme şansı oldukça yüksektir. Kişinin ateşi 39,4 derece üzerindedir, deri kuru, kırmızı ve sıcaktır, terleme yoktur, bulantı kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, göz çukurlarının belirginleşmesi ve görme netliğinin bozulması ile komaya kadar gidebilen şuur bulanıklığı veya kaybı vardır. İlk yardımda; kişi hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, sıkı giysileri gevşetilmeli, soğuk su veya vantilatör, klima soğutucularla gibi soğutulmaya çalışılmalı, bilinci kapalıysa kesinlikle içmesi için sıvı verilmemeli ve en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Gerekli durumlar da hava yolu açılmalı ve suni solunum yapılmalıdır” dedi.
“SICAK BİTKİNLİĞİNDE BOL MİKTARDA SIVI VERİLMELİ”
Sıcak bitkinliğinin uzun süre aşırı sıcağa maruz kalma ve yeterli miktarda sıvı almamaya bağlı su ve mineral kaybıyla meydana geldiğini belirten Çetin, sıcak bitkinliğinin daha sıklıkla yüksek tansiyonu olan kişilerde, yaşlılarda ve güneş altında çalışanlarda görüldüğünü belirtti. Çetin: “Aşırı terleme, yorgunluk, halsizlik, bayılma hissi, nabız hızlanması, ateş yükselmesi belirtileriyle kendini gösterir. Deri soğuk ve nemlidir, nabız hızlı ve zayıftır, solunum hızlı ve yüzeysel, şuur açıktır. Güneş çarpmasının daha hafif şekli olup hayati tehlike yoktur. Sıcak bitkinliği ilkyardımının uygun ve zamanında yapılması halinde genel durum hızla düzelir. Serin bir yerde istirahata alınan hastanın giysileri gevşetilip, sırt üstü yatırılarak bacakları yükseltilir. Islak havlu veya bezle serinletilmeye çalışılır. Bol miktarda sıvı verilir; özellikle de tuzlu ayran içirilir. Yaklaşık 1 saat içerisinde kişinin genel durumu düzelmezse mutlaka sağlık kuruluşuna başvurulması gerekir” şeklinde konuştu.
“SICAK KRAMPLARI İÇİN TIBBİ TEDAVİYE GEREK YOKTUR”
Düşük mineral seviyeleri kaslarda sıcak kramplarına neden olduğunu anımsatan Çetin, “Sıcak krampları aynı zamanda sıcak bitkinliğinin belirtilerinden birisidir. Aşırı aktivite sonucunda terlemeye bağlı olarak vücutta hızlı bir su ve mineral kaybı meydana gelir. Genellikle karın, bacak ve kol kaslarının fiziksel aktivite sırasında ağrılı spazmlarıyla meydana gelir. Sıcak krampları için tıbbi tedaviye gerek yoktur, kişinin yaptığı aktivite durdurulmalı sakin ve serin bir yerde oturtulmalıdır, meyve suyu veya mineralli içecekler içirilmelidir. Kramp meydana geldikten sonra en az birkaç saat fiziksel aktivitede bulunulmamalı, bir saat içerisinde geçmezse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” dedi.
“GÜNEŞ YANIĞI OLAN YERLER SOĞUK SU İLE SİLİNMELİ”
Uzun süreli güneş ışığına maruz kalmanın deriye hasar verip güneş yanıklarına neden olduğunu dikkat çeken Çetin, “Deri kızarık, ağrılı ve aşırı derecede sıcaktır. Eğer etkilenen kişide ateş, su toplanması ve şiddetli ağrı varsa veya 1 yaşından küçükse en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Güneş yanığından korunmak için güneş ışığına maruz kalmaktan kaçınılmalı, güneş yanığı olan yerler soğuk su ile silinmeli, etkilenmiş bölgelere nemlendirici tıbbi losyon sürülmelidir. Yağ, salça, yoğurt ve diş macunu gibi maddeler kesinlikle sürülmemeli, su toplanmaları patlatılmamalıdır” diye konuştu.
“KIZARIK BÖLGELER KURU TUTULMALI”
Çetin sıcak döküntüsü konusunda şu bilgileri verdi: “Sıcak ve nemli havalarda aşırı terlemeye bağlı olarak derinin tahrişidir. Her yaşta görülmekle birlikte sıklıkla bebeklerde görülür. Küçük kızarıklıklar şeklindedir. Sıklıkla boyun, göğüs, dirsek iç yüzü gibi kıvrım yerlerinde görülür. Kızarık bölgeler kuru tutulmalı, daha serin ve daha az nemli ortam sağlanmalıdır”
“GÜNEŞTE UZUN SÜRE KALMAK CİLTTE ERKEN YAŞLANMAYA NEDEN OLUYOR”
Güneş’in geç dönem etkilerinden de bahseden Çetin sözlerini şu şekilde tamamladı: “Güneş ışınlarının sağlık üzerine oldukça önemli olumlu etkileri mevcuttur. Uzun süre maruz kalındığında olumsuz etkiler de ortaya çıkabilir. Ciltte erken yaşlanma, gözde katarakt gelişimi, deri kanseri ve güneş lekelerinin ortaya çıkması bu olumsuz etkilerindendir”