Aydın, Söke ve özellikle Kuşadası ile Didim sahil kısımlarında en ideal dikim ve budama zamanı şubat ayının ilk haftası ile mart ayının başlangıcı arasıdır. Dikimde verilecek aralıklar seçilen çeşidin ağaç büyüklüğüne göre belirlenir.
Genel anlamda ağaç büyüklüğü küçükten büyüğe doğru sıralama yapılarak dikim yapılır. Seçilen çeşidin ağaç büyüklüğüne, yerin eğimine ve amaçlanan kültürel işlemlerin şekline göre aralıklar 4x4, 4x5,.......,7x7 gibi seçilip işaretlenir ve çukurlar açılır. Çukurun üst kısmından çıkan topraklar yanmış çiftlik gübresi ile karıştınlarak çukurun tabanına serilir ve dikim gerçekleştirilerek diğer çıkan toprak üste atılır ve bastırılarak sıkıştırılır. Dikimden hemen sonra can suyu verilir. Derin dikimden kaçınılmalı. Torba veya saksı içerisinde yetiştirilmiş fidanlar her zaman dikilebileceği gibi, dikim genelde erken ilkbaharda yapılmalıdır.
Dikim aralıkların durumuna göre kare, dikdörtgen veya üçgen de yapılabilir. Burada dikkat edilmesi gereken husus seçilen şeklin, toprak işleme, ilaçlama gibi kültürel işlemleri yaparken engel teşkil etmemelidir.
Budama neden gereklidir?
- Budama deyince akla şekil, verim ve gençleştirme akla gelir.
Şekil Budaması: Fidanlık döneninde yapılan bir işlemdir. Toprak seviyesinden 70 - 80 cm. yükseklikten fidanın tepesi kesilir ve kesimin altındaki koltuklardan süren sürgünlerin farklı yerlerden çıkan en az üç tanesi ana dal oluşturmak üzere bırakılır ve diğerlerinin büyümesine izin verilmez. Bırakılan bu dallar yeteri kadar büyüdükten sonra gövdeden 20 - 25 cm. yükseklikten kesilir ve böylece şekil verilmiş bir ağacın temel yapışı oluşturulmuş olur.
Verim Budaması: Öncelikle gövdeden çıkan obur dallar, değişik nedenlerle kurumuş dallar ve birbirine sürtme nedeniyle zarar görmüş dallar kesilir. Bundan sonra ağacın homojenliği ve dağılımı bozulmuş ise bu budama ile düzeltilmeye çalışılır. Kesilen yerlere aşı macunu sürülmelidir. Yere temas eden dallar mutlaka alınmalıdır. Böylece meyvelere toprak ve su kaynaklı mantari enfeksiyonların bulaşması önlenmiş olur.
Gençleştirme budaması: Bu budama herhangi bir nedenle hasar görmüş ağaçların onarılması ve yeniden oluşturulması amacıyla yapılır ve mecbur kalınmadıkça başvurulmamalıdır.
Prensip olarak budamaya başlarken makas, bıçak, testere gibi aletler % 5'lik hipoklorik asitli (çamaşır suyu) suda dezenfekte edilmeli, temiz sudan geçirilmeli ve her ağaç değişiminde bu işlem tekrarlanmalıdır. Bu işlem varolması muhtemel hastalıkların diğer ağaçlara geçişini engeller.
İhtiyaç duyduğunuz konularda en yakın tarım kuruluşlarına danışmayı ihmal etmeyiniz.