Söke’nin Şirincesi Doğanbey Köyü

E. TURGUT TEKİN

 

Bugün Söke’nin Şirincesi olarak bilinen eski Doğanbey Köyü, turizmcilerden ilgi bekliyor.

 

 Çok güzel Osmanlı mimarisi ile yapılmış, geçmişten günümüze gelmiş olan bu taşduvarlı ahşap evler, Şirince’dekilerden daha güzel.

 

Eski Karina Liman Köyü olan Doğanbey, denizcilik hizmetleri olan bir yerleşim alanı. Micale Dağları’nın güney eteklerinde eski THEBAI antik kentinin biraz kuzeydoğusunda, kıyıdan içerde dağlara sırt vermiş olarak kurulan bu köyde Cumhuriyetten önce rumlar yaşardı. Rumlar, değişimle oradan Yunanistan’a gidince, bugünkü Yeni Doğanbey köyü kuruluyor ve halk yeni köye göçüyor. Eski Doğanbey Köyü ise kaderine terk ediliyor. Daha sonra, bazı paralı insanlar bu eski evleri satın alarak, restorasyon yaptırmışlar. Mimari dokuyu bozmadan çürümüş ahşapları yeniden eski orijinale uygun olarak, tamir etmişler. Böyle restorasyonu yapılmış birçok ev var. Bu evlere ne kadar “Rum Evleri” dense de aslında özgün Osmanlı Mimarisi ile yapılmışlardır. Genelde iki katlı Osmanlı Hanayları’nın tipik örnekleridir. Bu tip evlere Milas’ta, Bodrum’da çok rastlanır. En iyi örnekleri Bursa’da Cumalikızık köyünde vardır. Bu tip köyler, Anadolu’da çoktur. Eski İon’un Megara türü evlerinden çok farklıdırlar.

 

Bu türde evlere, Girit’in doğusunda bulunan Miletos Köyünde’de rastlamak mümkündür. Bu evleri Amerikalılar, köylülerden satın alarak restore etmişler ve Amerika’dan bazen gelerek yazı buralarda geçiriyorlarmış. Girit’e gittiğimizde bize bu eski Türkevleri’ni gezdirdiler ve onlar anlattılar.

 

Bazı insanlar, modern kentlerin sıkıcı havasından kaçarak, doğanın kucağına sığınıyorlar. Onlar, doğa ile içiçe olmadan hoşlanıyorlar. Böyle tarihi ve tenha mekanları tercih ediyorlar. Bazıları da vahşi güzellikleri seviyorlar. Şimdi Dilekyarımadası Ulusal Parkı sınırları içinde ve Karina lagünleri yakınlarında olan bu köy, bu tür insanlar için bulunmaz bir alandır. Sırtını ulu Dilek Dağı’na yaslamış, Ege Denizi’ne tepeden bakan, kartal yuvalarını andıran evleri ile gerçekten ilginç bir köy. Bir turizm şirketi, burayı elden geçirip mimari dokusunu bozmadan, donatıp turizme açarsa çok kazançlı olur.

 

Yörenin tarihi geçmişi ve misyonu

 

 

Yöre bilindiği gibi, “Antik Tarih Merkezi” dir. Güneyinde Antik Miletos olarak bilinir. Kuruluş öyküsü Akalar’a kadar çıkar. Ama Miletos’u Miletos yapan İonlardır. Kenti yeniden inşa ederek, burayı bilim ve felsefenin ocağı yaptılar. Telas, Anaksimenes, Anaksigoras gibi doğa filozofları ve Hipodamus gibi kent uzmanları burada yetişti. Işık tanrısı Apollon adına kurulan dipteros tarzındaki ünlü tapınak burada, Didimaion adıyla yapıldı. Bu tapınak, mimaride anıtsal dönemin başlangıcı ve üç dipterostan biri, ayakta kalanların ise tek örneğidir. Ayrıca Miletos’taki kazılardan sonra ortaya çıkarılan eserlerde çok değerlidir. Hele Priene Antik Kenti, Anadolu’nun pompeisi sayılır. Bu köyde kalanlar, bu antik kentleri ve yapıları inceleme, dinlenme olanağı bulurlar. Yine aynı yöre, Büyük Menderes Deltası kıyılarında yer aldığından çevresinde ilginç lagünler vardır. Kıyılarında nefis, bakir plajlar yer almakta, denizden çok lezzetli kefaller ve diğer balık türleri çıkmaktadır. Ayrıca, Mavişehir’e, Altınkum Plajları’na, Akbük Plajları’na ve Bafa Gölü’ne de çok yakındır. Yörenin tarihi geçmişi ve misyonu ise, insanlara birçok şeyii yeniden yaşatıp öğretecek gibidir. Yine Söke, Kuşadası, Ephesus gibi merkezlere de çok yakın mesafadedir. Doğa ile içiçe olan bu bakir köy ve doğa innsana hertürlü güzelliği sunmaktadır.

 

Güçlü bir turizm şirketi, burayı kısa sürede güçlü ve aranılan bir turizm beldesi haline getirebilir. Hem öyle büyük masraflar ve çokça personelde gerekmez. Bütün mesele, restorasyonu yapılmış ev sahipleri ile anlaşmak, restorasyonu yapılmamış olanlarla da yine anlaşıp, ya şirket adına alıp restore ettirmek ya da sahipleri restore edip, şirkete kiraya vermelerini sağlamak. Bunlarda yapılmayacak gibi işler değildir. Bir ay veya onbeş gün tatilini bir köyde yapmak isteyen insanlar için ideal bir yer, eski Doğanbey köyü. Ayrıca Milli Parkın güney kıyıları çok vahşi güzellikler sergilemektedir. Burada yaban atları, yaban sığırları, yaban domuzları çokça vardır. Bu vahşi doğal kıyılar, bazen yeşil, bazen yalçın ve hırçın kayalarla, izleyiciye ilginç görüntüler sunmaktadırlar. Sığ plajların yanısıra derin ve yalçın kayalarla çevrili koylarda vardır. Sisamboğazı, Dipburun kıyıları gezip görmeye değer kıyılardır. Buraları yatla dolaşmak, temiz plajlarda yıkanmak kim istemez ki? Her turistin hayalinde yatan bir rüyadır. Bu rüya ancak Söke’nin Şirincesi sayılan Doğanbey’de yaşanır. Yeter ki ilgilenenler olsun.