ÖNCE TÜCCARA GAGALATACAKLAR

E. TURGUT TEKİN

 

 

Ben Söke’ye geleli 35 yıl oldu. Geldiğimde “Söke Halk Gazetesi”nde yazmaya başladım. O gazeteyi, o yıllarda Av. Kemal İnebol çıkarıyordu. Pamuk sezonu geliyor ve Tariş bir türlü pamuk taban fiyatını belirleyip açıklamıyordu. Şimdi rahmetli olan değerli insan Av. Ahmet Güçsav’la bu konuyu konuşuyorduk. O dedi ki:

-Tekin Bey kardeşim, önce tüccara gagalatacaklar, tüccar alacağını ucuz fiyata alacak ki ondan sonra taban fiyatını ilan etsinler! Yoksa etmezler. Bu dünyanın çarkı hep zenginden yana döner. Biliyorsun pamuk ürünü çekirdekten, gübreden tutunda toplanmasına kadar birçok evreden geçer ve bunlara su gibi para akar. Paranız varsa ne ala, paranız yokta banka kredisi veya tefeci faizi ile bu işi yapıyorsanız yandınız. Tarlada yeşil yapraklar arasında beyaz güller gibi açan pamuğu görünce sevinirsiniz. Pamukta ilk açan dallara “simpodyum dalları” denir. Bu dalların pamuğu ve çekirdeği birinci kalite üründür. Tekstilciler bu ürüne bayılırlar. İlk ellenen pamukta bu dallarda olan üründür. Tariş bilerek taban fiyatı açıklamaz ki, tüccar bu birinci kalite ürünü alsın, geri kalan ikinci ve üçüncü elleri de Tariş alsın!...

Rahmetlinin burada sözünü kesip, şu soruyu sormuştum: “Bu durumu bile bile üretici niye ürününü satıyor? Tarişin fiyat ilan etmesini beklemiyor?”

Rahmetli bu sorumu gülerek yanıtladı. Gülümsemesinde acı bir ifade vardı:

-Tekin Bey kardeşim, anlatayım. Neden satıyorlar? Pamuğu ellettiniz, dayıbaşı ameleye para verecek, paranız var mı? Paranız varsa ne ala, yoksa bir on veya on beş balya pamuğu atarsınız römorka ve dayanırsınız tüccarın kapısına. Eksperler pamuğu mıncıklarlar, liflerine göre bakarlar, önce dudak büker, suratlarını ekşitirler, ”Kalitesi düşük ama senin hatırın için alalım.” Adam sıkıntılı dayı başı ameleye para verecek. Beş aşağıda olsa pamuğu verir, çekini alır. Çünkü dayı başına para verecek. Ürettiği pamuğun %25’i ucuza hem de simpodyum dalların birinci kalite ürünü uçup gider. Tüccarda buna alışkın olduğu için ilk vurgunda SÖKE OVASI’NIN PAMUĞUNUN %50’SİNİ ALIR. TARİŞ ÜRETİCİYİ TÜCCARA GAGALATTIKTAN SONRA TABAN FİYATI İLAN EDER, İŞ İŞTEN GEÇTİKTEN SONRA ALIMLARI BAŞLATIR. PARAYIDA CANI İSTEDİĞİ ZAMAN ÖDER! İşte öykü bu Tekin Kardeşim!...

Bu söyleyişi tam 35 yıl önce,şimdi rahmetli olan Av. Ahmet Güçsav Bey’le yapmıştık. O günden bugüne birçok iktidar ve hükümetler değişmesine rağmen, her nedense Tariş’in politikaları değişmedi. Tariş’in üreticiden yana olması ve onu koruyup desteklemesi gerekirken, hatta görevi iken, tüccara gagalattıktan sonra taban destek fiyatını açıklamasının anlamı nedir?

Ben bu olayda Aydın Milletvekillerini sorumlu tutuyorum. Pamuk ülkesi olan Aydın’da, bu konu ile ilgilenip, hükümetle el ele verip ağustos ayı başında bu destek fiyatı açıklamaları gerekir. Bu da onların görevi iken, yan çiziyorlar. Bundan en fazla zararı da Söke görüyor. Gazetedeki rakamlar doğruysa Aydın genelinde 420.000 dönüm pamuk ekim alanı var. Bu ekim alanının 320.000 dönümü ise Söke sınırları içinde. Bir de nüfusa bakın, Aydın genel nüfusunun %25’i Söke’de yaşıyor ama 8 milletvekilinden bir tanesi Sökeli değil.

İşte Söke bu politik gücü olmayan, mevcut potansiyel kaynaklarını Söke lehine kullanamayan bir Söke.

Beyaz altın diyarı gariban Söke.

Sana sahipsiz olduğun için acıyorum benim güzel halkım, çalışkan insanların alınterini, emeğini sömürtenler utansın. Ama sende sandık başına gittiğinde bu acıları unutmadan oyunu kullan. Kullan ki seni gagalatanların gücü kırılsın. Alımını alsınlar. Seni bir daha sömürmesinler. Sömürtmeyecekleri seçki yanında olsunlar.