30 Ocak 1923 tarihinde imzalanan "Zorunlu Nüfus Mübadelesi" anlaşması gereğince Türkiye ve Yunanistan arasında göç etmek zorunda bırakılan insanların yaşadıklarını anlatmak amacıyla düzenlenen etkinlikler kapsamında ilk olarak Kuşadası Belediyesi İbramaki Sanat Galerisi’nde CHP Eski Milletvekili yazar Kemal Anadol ile yazar Firdevs Tunçay’ın konuşmacı olarak katıldığı bir söyleşi gerçekleşti. Söyleşiye çok sayıda Kuşadalı mübadilin yanı sıra Kuşadası Belediye Başkan Vekili Zekeriya Tünk ve Kuşadası Selanik Mübadilleri Rumeli Göçmenleri Derneği Başkanı Ahmet Altunsoy katıldı.
Söyleşide konuşan Anadol, zorunlu nüfus mübadelesinin tarihte ilk kez uygulanan büyük bir insanlık dramı olduğunu belirterek “1923 yılında imzalanan ‘Zorunlu Nüfus Mübadelesi’ anlaşması sonucunda Yunanistan ve Türkiye arasında karşılıklı olarak büyük göçler yaşandı. Bu anlaşma gereği çok sayıda insan doğdukları, büyüdükleri memleketlerini terk etmek durumunda kaldılar. Bu süreçte insanlar büyük acılar çektiler. İzleri bugün bile karşımıza çıkabiliyor” dedi.
Anadol’un ardından konuşan yazar Tunçay ise mübadelenin insanlarda büyük izler bıraktığını belirterek “ Ben de mübadil bir aileye mensubum. Çocukluğum ananemden mübadele anıları ve mübadele öncesi dostlukları dinlemekle geçti. Ben bu anıları uzun yıllar sonra ‘Kalbim Rumeli’de Kaldı’ isimli kitabımda topladım. Mübadele öncesi o topraklar barışın ve kardeşliğin hakim olduğu bir masal ülkesi gibiymiş. İnsanlar birbirlerine hoş görüyle bakar, sulh içinde yaşarlarmış. Mübadele hem bu kardeşliği dağıtmış hem de insanları memleketlerinden etmiş. Ben üçüncü kuşak bir mübadilim. Bu acıları direk yaşamadım lakin anneannemin gözlerinde gördüm. Umarım insanlık bu tarz acıları bir daha yaşamaz” dedi.
Konuşmaların ardından Anadol ve Tunçay, mübadele ile ilgili yazdıkları “Büyük Ayrılık” ve “Kalbim Rumeli’de Kaldı” isimli kitaplarını imzaladı. Zorunlu Nüfus Mübadelesi’nin 95. yıl dönümü nedeniyle düzenlenen etkinlikler kapsamında İbramaki Sanat Galerisi’nde araştırmacı Hüseyin Yılmaz tarafından “Mübadele Kitapları” isimli bir kitap sergisi açıldı.
Zorunlu Nüfus Mübadelesi’nin 95. yıl dönümü nedeniyle düzenlenen etkinlikler Kuşadası Belediyesi Erkan Yücel Sahnesi’nde düzenlenen Nazende Türk Halk Müziği Korosu’nun sahne aldığı konser ve mübadele dramını anlatan İki Yaka Yarım Aşk isimli filmin gösterimiyle devam etti. Etkinliğe çok sayıda vatandaşla beraber Kuşadası Belediyesi Meclis Üyesi Nurettin Öztürk, İki Yaka Yarım Aşk isimli filmin yönetmeni Doç. Dr. Nurcan Tümbek Tekeoğlu, filmin başrol oyucuları Selda Alkor ve Deniz Doğa Tegün katıldı.
Etkinlikte sahne alan Şefliğini Adem Uzun’un yaptığı Nazende Türk Halk Müziği Korosu seslendirdikleri Rumeli ve Anadolu türküleriyle katılımcılara keyifli anlar yaşatırken İki Yaka Yarım Aşk isimli film mübadele dramının gözler önüne serdi. Film gösterimi öncesinde konuşan yönetmen Tekeoğlu, İki Yaka Yarım Aşk isimli filmin mübadele acılarını anlattığını belirterek gördükleri ilgiden dolayı Kuşadalılara teşekkür etti. Tekeoğlu’nun ardından konuşan ünlü oyuncu Selda Alkor ise “İki Yaka Yarım Aşk” isimli filmde rol almaktan dolayı büyük mutluluk duyduğunu belirterek Kuşadası Belediyesi ve Kuşadası Selanik Mübadilleri Rumeli Göçmenleri Derneği’ne düzenledikleri etkinlikten dolayı teşekkür etti.