MEHMET ERÖZ (1930-1986)

MEHMET ALİ OKLAY

Sökeli’dir. Babası Serçinli Ali Efendidir. Sosyoloji profösörüdür. Bilimsel çalışmalarında uyguladığı metodoloji; bilimler arası bir anlayışla; “Antropoloji, Halk Edebiyatı, Mitoloji, Kültür Tarihi, İktisat” kaynaklarını kullanarak sosyolojik araştırmalar ortaya koymuştur. Saha çalışmalarına önem vermiş. Teori ve pratiği birleştirmiştir.
Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun sosyal yapısı ve Alevilik, Bektaşilik konularında önemli eserler ortaya koymuştur. Yaşadığı yıllarda Alevilik ve Bektaşiliğin milli birliğimiz açısından sıkıntılı durumlarını görmüş, yaşamış ve konunun önemine dikkat çeken yapıtlar sunmuştur.
Kanayan yaramız doğu ve güneydoğudaki sosyal meselelere (o günlerde) dikkat çekerek, bilim insanına yaraşır biçimde milleti tarif ederken ırk birliğine dayanmamıştır. Konuları siyasallaştıranlar ve uluslararası boyut kazandıranlar aleviliğe de, kürtlüğe de fayda sağlamamışlardır. Eröz gibi bilim adamlarının uyguladığı metotlar maalesef takip edilmemiş, edilememiştir. (O’nun metodu bilimler arası bakışı; tarih ve sosyolojiyi örtüştürmesidir)
Rahmetlinin anısına, Ötüken Neşriyat tarafından basılan “Mehmet Eröz Armağanı” adlı eserin önsözündeki tanımlama çok doyurucudur: “Eröz, yer adlarından (anomastik) iktisadi konulara kadar Türk kültür hayatıyla ilgili her konuyu araştırmış ve eserler vermiştir. Bu nedenle Eröz için, bir hekim anlayışıyla sosyal sorunları ya da sosyal sorun olması muhtemel konuları tanımaya ve çözüm üretmeye çalışan kültür sosyoloğu ifadesini kullanmak yerinde olacaktır.” 
Araştırmalarının tamamı, Türkiye’nin hayatî meselelerinin anlaşılmasına ve incelenmesine yönelik olan Eröz’ün ele aldığı pek çok konu hâlâ sağduyulu araştırmacıları beklerken, maalesef konular yöntemsiz ve ideolojik yaklaşımlar nedeniyle çok daha karmaşık ve içinden çıkılmaz bir hale gelmiştir.
Sözü edilen eserde Yaşar Çağbayır öğretmenimin de harika bir özet sunumu vardır. Önerim; ama Söke Belediyemiz Kültür İşleri Müdürlüğü’nce ama herhangi bir oda veya sivil toplum kuruluşu tarafından bu kaynak eserin topluca tedarik edilip, dağıtılması ve okunmasının sağlanmasıdır.
Bu vesileyle değerli bilim adamı Mehmet Eröz’e Allah’tan krahmet diliyorum. Mekanı cennet, ruhu şâd olsun... (amin)
Rahmet, selâm, dua.