TONGUÇ VE KÖY ENTİTÜLERİNDE YETİŞENLER
Önceki sayıdan devam
İSMET İNÖNÜ (1880 - 1873)
Saffet Arıkan ile Hasan Ali Yücel'in Milli Eğitim Bakanlıkları dönemi kendilerinden önceki ve sonraki dönemlerden çok farklı özellik1er taşır. 11 Haziran 1935 ve 7 Ağustos 1946 arasını kapsayan bu II yıllık dönemde nüfusun % 5O'sinin yaşadığı köylerin kalkınması temel uğraş olarak ele alınmış ve köy eğitimi bu kalkınmanın başlıca güç kaynağı olarak düşünülmüştür. Bu dönemde okula yeni görevler yüklenmiş, bu görevleri yapabilecek yeni eğitmen ve öğretmenler yetiştirilmiştir. Okul, öğretmen, öğrenci sayıları daha önceki, daha sonraki dönemlerle kıyaslanamayacak ölçüde artmıştır; Yurtta okul sayısı 6.275'den 15.136'ya, ilkokullardaki öğrenci sayısı 688.I02'den 1.313.983'e çıkmıştır. Bu artışların asıl nedeni köy eğitimi alanında yapılan başarılı çalışmalara dayanır. Köy eğitimi için eleman yetiştirmek üzere 1936'da eğitmen kursları, 1931'de köy öğretmen okullarğ, 1940'da Köy Enstitüleri, 1942'de Yüksek Köy Enstitüsü açılmıştır. Her yıl 3000 öğretmen yetiştirilerek 1956 yılında okulsuz köy, öğretmensiz okul bırakmamak için planlama yapılmıştır.
Bu dönemin tamamına yakın sürede, 3 Ağustos 1935'den 21 Eylül 1946'ya kadar İsmail Hakkı Tonguç İlkögretim Genel Müdürlüğünün başında sorumlusu olmuştur. Cumhurbaşkanı olarak Atatürk ve İnönü, Milli Eğitim Bakanı olarak Saffet Arıkan ve Hasan Ali Yücel'le uyum içinde çalışılmış, C.H.P. içinde farklı düşünenler partiye ve iktidara egemen olunca görevden alınmıştır. Bu görevden almadan sonra, Yücel'e de görev verilmemiş olduğundan. köy egitimi için açılan kurumların kapatılma süresi başlatılmıştır. Büyük bir aydın kesimi bu kapatılmaları sistemin devre dışı bırakılmasını, büyük kitlenin aydınlanmasından korkanların marifeti olarak yorumlamaktadır.
Yaşamı boyunca gösterdiği davranış ve uygulamalar kendisinin gerçek bir yurtsever oldugunu gösterir. İlkögretim Genel Müdürlüğü döneminde oluşan Köy Enstitüsü sistemi iyice incelenince onun bu sistemin uygulayıcı olduğu kadar büyük ölçüde yaratıcısı da olduğğu sonucuna varılır.
Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı Yönetim Kurulu Tonguç'un hemen hepsinin mevcudu kalmamış kitaplarını sıra ile yayımlamak kararı almıştır. Buna izin veren oğlu Sayın Engin Tonguç'a teşekkür ederiz. Köyde Eğitim Tonguç'un ilk yapıtı degildir, Köyde Eğğitim ile canlandırılacak Köy, kendisinin Genel Müdürlüğü sırasında yazdığı kitaplar, Bunlar sistemin oluşmasının bir anlamda gerekçesi yerine geçerler. Köyde Eğitim'in yeniden basım için öne alınış nedenlerinden biri bu.
Sayın Engin Tonguç'un uygun görüşü alınarak dili Mahmut Makal tarafından güncelleştirilmiştir.
Saygılanmızla,
Yönetim Kurulu
VAKFIMIZ
Bugün sevinerek desteklediğimiz "KÖY ENSTİTÜLERİ VE ÇAĞDAŞ EGİTİM VAKFI" kurulmuş ve çalışmalarına başlamıştır. Bu vakfın çalışmaları ile Köy Enstitüleri'nin kurucuları, geliştiricileri, düşünce ve felsefesi unutulmayacak ve çağdaş eğitime gönül verenlere katkı yapacak ve Atatürk ilke ve devrimlerini koruyacaktır. Şimdi bu vakfın bir tanıtıcı yazısını sizlerin okumanıza arz ediyorum.Bu yazı, İ. Hakkı Tonguç'un"KÖY DE EGİTİM" adlı kitabının yeni baskısında yer almaktadır. İşte vakıf ile ilgili kısa ve özet bilgi.
Köy Enstitüleri ve Çağdaş Eğitim Vakfı, şu ana kadar çok önemli çalışmalar yaparak, bu konuda önemli mesafeler kaydetmiştir. Bugün, Türkiye genelinde bu davaya inanmış aydınlarımızı bu çatıyı yükseltmeye çağırıyor ve katkılarını bekliyoruz. Bu çatı sizlerin maddi ve manevi vereceğiniz güçle daha da güçlenecektir.
* Devam edecek