Kirliliğe dikkat çektiler

Ger­çek Ga­ze­te­si
An­ka­ra Fo­toğ­raf Sa­nat­çı­la­rı Der­ne­ği"nin (AF­SAD) plas­tik ürün­le­rin kı­yı­lar­da oluş­tur­du­ğu çev­re kir­li­li­ği­nin or­ta­ya ko­nul­ma­sı için yü­rüt­tü­ğü ça­lış­ma­lar kap­sa­mın­da Mı­sır ve Bre­zil­ya"dan ge­len pet şi­şe ve nay­lon po­şet Di­dim sa­hil­le­rin­de fo­toğ­raf­lan­dı. Kı­yı­lar­da­ki çev­re kir­li­li­ğiy­le il­gi­li ya­pı­lan ça­lış­ma­lar­la il­gi­li bil­gi­ler ve­ren AF­SAD Çev­re Pro­je­si So­rum­lu­su Si­nan Var­gı, “Geç­ti­ği­miz yaz ay­la­rın­da der­ne­ği­mi­zin do­ğa fo­toğ­raf­çı­la­rın­dan olu­şan bir grup ar­ka­da­şı­mız, ül­ke­miz­de nay­lon alış ve­riş tor­ba­la­rı ile pet şi­şe­le­rin ya­rat­tı­ğı kir­li­li­ğin fo­toğ­raf­la­rı­nı çe­kip ka­mu­oyu ile pay­laş­mak ama­cı ile bir ça­lış­ma yap­tı­lar. Ka­mu ya­ra­rı­na ça­lı­şan bir der­nek ol­ma­nın ver­di­ği sos­yal so­rum­lu­luk bi­lin­ci ile yü­rüt­tü­ğü­müz bu ça­lış­ma­da kir­li­li­ğin ne­den­le­ri, bo­yut­la­rı ve alın­ma­sı ge­re­ken ted­bir­ler hak­kın­da­ki gö­rüş­le­ri­mi­zi de siz­ler­le pay­laş­mak is­ti­yo­rum. Ar­tan nü­fus, ya­şam stan­dart­la­rı­nın yük­sel­me­si, kent­leş­me gi­bi ol­gu­la­rın so­nu­cun­da am­ba­laj­lan­mış gı­da mad­de­le­ri­ne olan ih­ti­yaç art­mak­ta­dır. Am­ba­laj­lar için­de en bol kul­la­nı­la­nı ucuz­lu­ğu ve ha­fif­li­ği ne­de­ni ile plas­tik­ler ol­mak­ta­dır. Ge­liş­miş ül­ke­ler bi­linç­li tü­ke­ti­ci­le­ri ile ev­sel atık­la­rı ye­ni­den en ko­lay şe­kil­de kay­na­ğın­da ay­rış­tı­ra­rak am­ba­laj atık­la­rı­nı eko­no­mi­ye ye­ni­den ka­zan­dır­mak­ta­dır­lar. Böy­le­ce en sık kul­la­nı­lan plas­tik­le­rin top­rak, ha­va ve su or­ta­mı­na, can­lı­la­ra za­rar ver­me­si ön­len­mek­te­dir. Ne ya­zık ki Av­ru­pa da mev­cut olan bu im­re­ni­le­cek sis­tem Tür­ki­ye de ha­la hak et­ti­ği ye­re ge­le­me­miş­tir. Am­ba­laj atık­la­rı çev­re­nin ko­run­ma­sı ile il­gi­li eği­tim­le­rin ye­ter­siz­li­ği ne­de­ni ile eko­no­mi­ye ka­zan­dı­rı­la­ma­mak­ta ve bü­yük bir çev­re so­ru­nu ha­li­ne gel­mek­te­dir. Bu ko­nu­da be­le­di­ye­le­rin da­ha bi­linç­li dav­ran­ma­sı ve kent­te ya­şa­yan in­san­la­rı bu ko­nu hak­kın­da bil­gi­len­dir­me yo­lu­na git­me­si­nin so­ru­nun çö­züm­len­me­sin­de önem­li bir adım ola­ca­ğı ka­nı­sın­da­yı­z” de­di.
Var­gı, açık­la­ma­la­rı­nı şöy­le sür­dür­dü; “Yaz ay­la­rın­da yap­tı­ğı­mız ça­lış­ma­da, özel­lik­le alış ve­riş­ler­de kul­la­nı­lan nay­lon po­şet­ler ile pet içe­cek şi­şe­le­ri­nin ya­rat­tı­ğı kir­li­li­ğin ge­çen yıl­la­ra oran­la kat­la­na­rak art­tı­ğı­nı gör­mek­ten bü­yük üzün­tü duy­duk. Ül­ke­miz­de çöp de­po­la­ma te­sis­le­ri ye­ter­siz olan bir­çok tu­ris­tik il­çe­de, iç ve dış tu­rizm fa­ali­yet­le­ri­nin art­ma­sı ile nay­lon tor­ba ve pet şi­şe­ler­den olu­şan dağ­lar gi­de­rek bü­yü­mek­te­dir. Tu­riz­min sür­dü­rü­le­bi­lir ol­ma­sı an­cak do­ğa dos­tu ted­bir­le­ri al­mak­la müm­kün ola­cak­tır. Geç­ti­ği­miz yaz, Tür­ki­ye"nin bir­çok sa­hi­lin­de fo­toğ­raf çe­ken ar­ka­daş­la­rı­mız dün­ya­nın en uzak ül­ke­le­rin­den ge­len pet su ve so­da şi­şe­le­ri bul­du­lar. Ör­ne­ğin Di­dim sa­hil­le­rin­de Mı­sır ve Bre­zil­ya"da, Ka­ra­de­niz"de ise Hin­dis­tan"dan ve Avus­tral­ya"da üre­ti­lip da­ha son­ra sa­hil­le­ri­mi­ze atı­lan pet su şi­şe­le­ri plas­tik kir­li­li­ği­nin ar­tık sı­nır ta­nı­ma­dı­ğı­nı gös­ter­mek­te­dir. Bod­rum ve Mar­ma­ris"te her tür­lü ya­ban­cı mar­ka pet su şi­şe­le­ri, Ege sa­hil­le­rin­de ta­rım ilaç­la­rı­nın mu­ha­fa­za edil­di­ği yüz­ler­ce boş plas­tik şi­şe sa­hil­le­ri­miz­de çü­rü­me­yi bek­le­mek­te­dir. İt­hal Edil­miş Kir­li­li­ğin en yo­ğun ola­rak gö­rül­dü­ğü Ka­ra­de­niz"in du­ru­mu ise her yıl da­ha da kö­tü­leş­mek­te­dir. Çe­şit­li ül­ke­ler­den ge­çe­rek Ka­ra­de­niz"e dö­kü­len ne­hir­ler­le ge­len atık­lar, akın­tı­lar ve böl­ge­de­ki ti­ca­ri ge­mi­ler­den atı­lan pet şi­şe­ler ve plas­tik am­ba­laj­lar Tür­ki­ye"nin ye­ni tu­rizm böl­ge­si ha­li­ne gel­me­ye baş­la­yan Ba­tı Ka­ra­de­niz sa­hil­le­rin­de bi­rik­mek­te­di­r”
“Zi­ya­ret­çi­ler ta­ra­fın­dan pik­nik alan­la­rı­na, or­man­la­ra, de­niz ke­nar­la­rı­na bi­linç­siz­ce bı­ra­kı­lan her çöp po­şe­ti, o ala­nın çok kı­sa bir sü­re­de çöp­lük ha­li­ne gel­me­si­ne ne­den ol­mak­ta­dı­r” di­len açık­la­ma­da, “Ge­liş­mek­te olan bir­çok ül­ke de nay­lon alış­ve­riş tor­ba­la­rı­nın kul­la­nı­mı pa­ra­lı ha­le ge­ti­ril­miş ya da ta­ma­men kal­dı­rıl­mış­tır.Nay­lon tor­ba­lar ve pet şi­şe­ler gü­neş ışı­ğı ile kim­ya­sal çö­zül­me­ye uğ­ra­ya­rak yıl­lar sü­ren bir sü­reç­te da­ha kü­çük Pet­ro­po­li­mer­le­re ay­rıl­ma­ya ve mik­ros­ko­bik par­ti­kül­ler ha­lin­de be­sin zin­ci­ri­mi­ze gir­mek­te­dir­ler. Şu an­da yal­nız­ca gör­sel gi­bi gö­rü­nen kim­ya­sal kir­li­lik ar­tık do­ğal ha­ya­tı teh­dit et­me­ye baş­la­mış­tır. Bir­kaç yıl son­ra ise ço­cuk­la­rı­mı­zın ge­le­ce­ği­ni teh­dit et­me­ye baş­la­ya­cak ve kan­ser has­ta­lık­la­rın­da ar­tı­şa yol aça­cak­tır. Bu kir­li­li­ğin ön­len­me­si için baş­ta biz tü­ke­ti­ci­le­re önem­li gö­rev­ler düş­mek­te­dir. Ev­den çö­pe gön­der­di­ği­miz ka­ğıt, cam, plas­tik ve me­tal am­ba­laj ku­tu­la­rı­nın mut­la­ka biz­ler ta­ra­fın­dan ay­rı­la­rak po­şet­le­re kon­ma­sı ge­re­ki­yor. 6 Ka­sım 2008 ta­ri­hin­de Res­mi Ga­ze­te­de ya­yın­la­nan Am­ba­laj atık­la­rı­nın kon­tro­lü yö­net­me­li­ği ge­re­ğin­ce özel­lik­le bü­yük şe­hir­le­ri­miz­de am­ba­laj atık­la­rı­nın kay­na­ğın­da ay­rı bi­rik­ti­ril­me­si için ge­rek­li eği­tim ve or­ga­ni­zas­yon ça­lış­ma­la­rı ye­rel yö­ne­tim­ler ta­ra­fın­dan aci­len baş­la­tıl­ma­lı­dır. Tür­ki­ye"de ev­sel atık­la­rın nay­lon po­şet­ler­le çö­pe atıl­ma­sı ne­de­niy­le, tü­ke­ti­ci­ler alış­ve­riş­le­rin­de ih­ti­yaç­la­rın­dan çok da­ha faz­la nay­lon tor­ba al­mak­ta­dır­lar. Ev­sel atık­la­rın çöp kam­yon­la­rı­na ulaş­tı­rıl­ma­sın­da ye­ni­le­ne­bi­lir ka­ğıt am­ba­laj­la­rın kul­la­nıl­ma­sı ge­rek­mek­te­di­r” ifa­de­le­ri­ne yer ve­ril­di. (iha)