Hümeyra Sultan’ın Güney Ege Turizmine unutulmaz katkıları 8

E. TURGUT TEKİN

* Önceki sayıdan devam

İNGLİZ BAYAN WİLİS’İN ZİYARETİ

Söke’yi Tanıtma ve eski Eserleri Koruma Cemiyeti’nin ilk toplantısında, Kıbrıs’ta oturan İngiliz Binbaşı Wilis’in eşi bayan Wilis’te hazır bulunmuştu. Kıbrıs radyosunda programcı olarak çalışan bayan Wilis, aynı zamanda gazetecilik yapan bir öğretmendi. Onu bize eski eserlerimiz hakkında bilgi edinmek için Forbes Meyan Fabrikasının Müdürü Bay Sime getirmişti.

Orta okulu, Enstitünün sergisini, Priene Harabelerini gezdi, gece de kendisini defileye götürdük. İzmir’den İstanbul’a hareket eden bu genç bayan, Kıbrıs’a döndüğünde “Cyprus Time” diye çıkan Kıbrıs’ın en büyük İngilizce Gazetesine “MODERN TÜRKİYE’YE MEŞHUR SEYAHAT” adıyla iki makale yazıp, zelzele dolayısıyla duyduğu teessür ve iyi temenniler taşıyan bir mektupla bana göndermişti (Bu deprem Balat Depremi’dir). Orta okul İngilizce öğretmeninden, Enstitü Müdiresinden sitayişle bahisleri, el işlerimizin güzelliği, genç kızlarımızın kendi  emekleriyle hazırladıkları elbiselerle zarif bir defile düzenlediğimizden söz ediyordu. Ayrıca eski eserlerimizse birinci makalenin en büyük bölümünü teşkil ediyordu. Sizlerinde memnuniyetle okuyacağınızdan hiç kuşkum olmadığı bu yazının tercümesini yakın bir zamanda Demokrat Söke Gazetesi’nde yayınlamaya gayret edeceğim.

Mektubunda, Söke’de kendi lisanı olan İngilizceyle karşılanmaktan fazlasıyla memnun kalan ve şeref addeden bu bayan Kıbrıs’ta oturup Türkçeyi bilmemekten dolayı kendimden utandım, derhal bir kitap alıp buradaki Türk asıllı vatandaşlarımızdan ders almaya başladım. Yakında da Kyrenia’dan (Girne) bir vapurla Türkiye’nin güneyine bir seyahat düzenleyip, buradan oraya birçok arkadaşımı getirmek istiyorum. Aynı zamanda Dr. Fazıl Küçük’ün İngilizce makalelerini bu zamanda faydalı olur diye, İngiliz gazetelerine basılmak üzere memleketim olan İngiltere’ye gönderiyorum. Bütün ümit ve temennilerim bu üç partili konferansın iyi niyetle sonuçlanması.” diyerek mektubu bitiriyor. Bize karşı bu kadar yakınlık gösteren ve memleketimiz için dostça çalışan Bayan Willis’i  tekrar aramızda görmekten sevinç duyarız.”

HÜMEYRA ÖZBAŞ

DEMOKRAT SÖKE GAZETESİ

Yazı bitince elini çenesinden çekerek:

-Hiçte  fena değilmiş! Ben biraz toparlanayım da, Halil’de hastaneden gelsin birlikte bu işin 2. perdesini açalım. Şimdi aklım hep İzmir’de. Biliyorsun Halil Bey, İzmir Ege Üniversitesi Hastanesi’nde yatıyor. Elini öpüp müsaade istedim. O, bana telefon edecekti.

Söke’de çağrı telefonunu beklerken, selasını duydum. Şok oldum. Ölüm bu kadar mı yakındaymış? Hani derler ya; “Yatan değil vadesi yeten ölür” O ki aile mezarlığında toprağa verdik. Şimdi Halil Bey’in çiftliğindeki aile mezarlığında yatmaktadır. Kabri nur, mekanı cennet olsun.

Ölümünden sonraki biyografisini, Yeni Söke Gazetesi’ndeki köşemde şöyle yazmışım:

“SÜADE HÜMEYRA ÖZBAŞ SULTAN HANIM KİMDİR?”

Hümeyra Sultan, 1917 yılında İstanbul’da doğdu. Babası Kırım Hanları soyundan gelen, Son Osmanlı Sadrazamı Ahmet Tevik Paşa’nın subay oğlu İsmail Hakkı Beydir. Hümeyra Sultan anne tarafından ise son Osmanlı Padişahı Sultan Vahdettin’in kızı Ulviye Sultan’ın kızıdır. Baba ve anne tarafından çok yüksek ve hanedan ailelere mensuptur. Ruhu şad, mekanı cennet olsun.

(NOT:Hümeyra Sultan ile ilgili yazılarım Yeni Söke Gazetesi’nde yayımlanmıştır. Dileyenler o arşivden yararlanabilirler.)

Oğlu Halim Bey’den bazı notları ile resimlerini istedim. Her nedense vermek istemedi. Oysa bu değerli ve kutsal insanın ülkemiz için yaptığı özverili çalışmalarını çoğu insan bilmiyor. Bugün Kuşadası ve Didim’de sorun ve onu tanımayan çok az insan kaldı. Benim amacım, bu yüce insanı, layık olduğu oranda tanıtmaktan başka bir şey değildi. Bundan sonrası Halim Bey ile Hanzade Hanım’a kalmıştır. Yardımcı olurlarsa sevinirim.