█ Gerçek Gazetesi
Aydın Halk Sağlığı İl Müdürü Dr. Şenol Okur, hava kirliliğini önlemek için fosil yakıtların az kullanılması ve daha çok oksijen veren ağaç türleri ile ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmesi gerektiğini belirtti.
20-26 Aralık Dünya Hava Kirliliği ile Savaş Haftası nedeniyle bir açıklama yapan Halk Sağlığı İl Müdürü Dr. Şenol Okur, Hava kirliliği, canlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyen havadaki yabancı maddelerin, normalin üzerinde miktar ve yoğunluğa ulaşmasıdır. Yani hava kirliliği; atmosferin karbondioksit, karbonmonoksit ve kükürt gibi gazları gereğinden fazla içermesinden kaynaklanan bir çevre sorunudur. Bir başka deyişle hava kirliliği; havada katı, sıvı ve gaz şeklindeki yabancı maddelerin insan sağlığına, canlı hayatına ve ekolojik dengeye zarar verecek miktar, yoğunluk ve sürede atmosferde bulunmasıdır. İnsanların çeşitli faaliyetleri sonucu meydana gelen üretim ve tüketim aktiviteleri sırasında ortaya çıkan atıklarla hava tabakası kirlenerek, yeryüzündeki canlı hayatı olumsuz yönde etkilenmektedir. Hava kirliliğinin başlıca nedenleri: Kullanılan kalitesiz yakıtlar, Egzoz gazları, Kentlerin konumu, Soba ve kaloriferlerin uygun şekilde yakılmaması, olumsuz hava koşulları gibi olaylardır diye konuştu.
Hava kirliliğinin halk sağlığına etkileri incelenirken dışarıdaki hava kirliliği ile içerideki hava kirliliğinin insan sağlığı üzerinde farklı etkiler içerdiğinin tespit edildiğine değinen Okur, Dışarıdaki hava kirliliği; burun gerisine akıntı, öksürük, hapşırık, sinüzit, nefes alma zorlukları, kronik öksürük, ses problemleri ve baş ağrısına sebep olur. Astımlı hastalar özellikle tehlikededir. Gaz, petrol, kömür, odun sobaları, şömineler, asbest, daron, formaldehit, kurşun, tütün içerdeki havayı kirletici maddelerdir. Sigara içmekle kanser riskinin arttığı, yıllar önce kanıtlanmıştır. Dahası, tütün kullanmak kan akımını bozar, kalp krizi riskini artırır. Ayrıca bronşit, zatürre, anfizem gibi hastalıklara da yol açar. Çocuklar ve pasif sigara içiciler ile akciğer kanseri, solunum yolları enfeksiyonları orta kulak iltihabı arasında ilişkiler tıbbi olarak ispatlanmıştır şeklinde konuştu.
Hava kirliliğini önlemek için önerilerde bulunan Okur, şu uyarılarda bulundu: Jeotermal enerji kaynağı yerkabuğunun içinde bulunan temiz ve sürdürülebilir bir enerji tipi olup ısınma amacı ile kullanılması günümüzde popüler olan bir konudur. Yeryüzüne ısı pompaları sayesinde çıkartılan enerji santrallerde elektrik üretme; sera, ev, fabrika gibi mekanları ısıtma ve serinletme işleminde kullanılmalı. Sanayi tesislerinin bacalarına filtre takılması sağlanmalı, ayrıca sanayi kuruluşları yer seçimi düzenli yapılmalı. Evleri ısıtmak için yüksek kalorili kömürler kullanılmalı, her yıl bacalar ve soba boruları temizlenmeli. Pencere, kapı ve çatıların izolasyonuna önem verilmeli. Kullanılan sobaların TSE belgeli olmasına dikkat edilmeli. Hava kirliliğinin en önemli nedenlerinden olan fosil yakıtlar olabildiğince az kullanılmalı, bunun yerine doğalgaz, güneş enerjisi, jeotermal enerji, rüzgar enerjisi gibi enerji kaynaklarına önem verilmeli. Kalorisi düşük olan ve havayı daha çok kirleten kaçak kömür kullanımı engellenmeli.
Kalorifer ve doğalgaz kazanlarının periyodik olarak bakımı yapılmalı. Kalorifercilerin ateşçi kurslarına katılımı sağlanmalı. Yeni yerleşim yerlerinde merkezi ısıtma sistemleri kullanılmalı. Yeşil alanlar arttırılmalı, ağaçlandırma çalışmaları yapılmalı, imar planlarındaki hava kirliliğini azaltıcı tedbirler uygulamaya konulmalı. Kentlerde arabaların egzozlarından kaynaklanan kirliliğin azaltılması için önlemler alınmalı, toplu taşıma hizmetleri yaygınlaştırılmalı, yakıt olarak kullanılan doğal gazın toplu ulaşım araçlarında kullanılması yaygınlaştırılmalı. Karayolu taşımacılığı yerine demiryolu taşımacılığına ağırlık verilmeli. Sanayi tesisleri kurulurken yeşil alanlar artırılmalı, planlanmalı, sanayi atıklarının yeterince filtre edilmeden havaya verilmesi önlenmeli.
Ormanların tahribatı önlenmeli, çam, kayın, sığla, çınar ağacı gibi havaya daha çok oksijen veren ağaç türleri ile ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmeli. Her zaman için duyarlı insanlar çeşitli afişlerle diğer duyarlı insanlara bu soruna ve bunun gibi birçok soruna çözüm bulmaları için, yardımcı olmaya teşvik edilmeli. Bütün bu etkenlerin yanında; atıkların uygun olmayan tesislerde yakılarak bertaraf edilmesinin önlenmesi, araçların egzoz gazı emisyon ölçümlerinin periyodik olarak yapılması sağlanmalı, bununla birlikte; alternatif enerji kullanan motorlu taşıtlar geliştirilmeli ve özendirilmelidir (iha)