29/04/1986 tarihine kadar yürürlükte olan yasa, emekli olan bir SSK(4/a)lının hizmet akdi ile çalışması durumunda maaşlarını kesiyordu. Ayrıca aylık brüt kazançları üzerinden tekrar tüm sigorta kollarının primi ödenmeye başlanıyordu.
O zamanki yasanın, gençlerin istihdamını artırmayı amaçlamış olacağını düşünüyorum. Ama bu, ilerleyen yıllarda bazı işçilerin kayıt dışı çalışmalarının önünü açmış olup, prim kaybına yol açmıştır.
29/04/1986dan sonra SSK emeklilerinin sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabilmeleri sağlandı. Şu anda mevcut yasalara göre, gerek SSKdan emekli olarak bir hizmet akdine bağlı çalışmak isteyenlere, gerekse diğer sosyal güvenlik kurumlarından yaşlılık aylığı bağlananlara, bir hizmet akdine bağlı çalışmalarına devam etmeleri halinde iki seçenek sunulmaktadır. Birinci seçenek emekli aylığını kestirip normal sigortalılar gibi tüm sigorta kollarının primini ödemek, ikinci seçenek ise emekli aylığını almaya devam ederek %30 oranında sosyal güvenlik destek primi ödemektir. Genellikle emekliler maaşının kesilmesini istemeyip, %30 oranındaki SGDP ödemeye razı olmaktadırlar.
Bağkur(4/b)da ise, Bağkur emeklisiyseniz ve halen kendi nam ve hesabınıza çalışıyorsanız, aylığınızdan her bir ay için % 10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilmekte; eğer SSK emeklisiyseniz Bağkurun 12. basamağının gelir tutarının % 10u oranında sosyal güvenlik destek primi ödemeniz gerekmektedir. (01/01/2008-30/06/2008 tarihleri arası 714,97 YTL x %10 = 71,50 YTL)
Bu primi kısmen veya tamamen ödemediyseniz, bu borçlarınıza ödeme kolaylığı sağlanmaktadır. 28/07/2008 tarihi müracaat için son gün olup, bu tarihe kadar gidip SGDPyi bir an önce yapılandırmalısınız. SGDPnin 28/07/2008 tarihine kadar müracaat edilip ödenmesi halinde, gecikme zammının %85i affedilecektir. Çünkü Bağkur, Vergi Dairesi kayıtlarını artık görebilmektedir. Yani size bu borcu tahakkuk etmesi artık an meselesi
Reformdan sonra SSKya bağlı olanların çalıştıkları takdirde emekli aylıkları kesilecek.
Sosyal güvenlik reformundan önce sigortalı olanlar (30/04/2008 tarihinden önce), emekli olduktan sonra da sosyal güvenlik destek primi ödeyerek çalışabileceklerdir. Ancak reformdan sonra ilk defa sigortalı olanların (01/05/2008 tarihinden sonra), emekli olduktan sonra çalışmaya başladıkları takdirde emekli aylıkları kesilecektir. Bu değişiklik bana 1986 öncesi uygulamayı hatırlatıyor.
Yeni düzenlemeye göre:
- Bağkura tabi çalışan emeklilerin, aylıklarının %15i (kademeli geçiş düzenlenmiş olup %12den başlayarak her yıl için 1 puan artacaktır) oranında SGDP ödemeleri gerekmektedir.
- SSKya tabi çalışan emeklilerin, brüt ücretlerinin %30 + %1 ile %6,5 oranları arasında SGDP ödemeleri gerekmektedir.
01/05/2008 tarihinden sonra ilk defa işe girip emekli olanlar, çalışma gücüne sahip olmayacağından (65 yaş) ve prim oranlarının yükselmesinden dolayı, bu sefer gençlerin önü gerçekten açılacak ve iş istihdamı sağlanacaktır. Konuya bu açıdan bakıldığında değişikliğin olumlu bir gelişme olduğu kanaatindeyim.