Daha önce de yazmıştım. Demiştım ki, Söke'de 300 gr. ekmek 70 Ykr. Bu rakam İlimiz Aydın'dan daha fazla. TurIstik ilçe olan komşu Kuşadası'ndan da fazla. Elbette ki, buğdaya da zam vermek koşuluyla ekmeğe bir miktar zam yararlı olur. Ama, her ikisinin ortası bulunmak kaydıyla"
Bu yazıyı yazdığım günlerde ortalıkta çalkalanma vardı. Boykotlar vardı.
Fırıncılar Odası ise hele bu rakamı az buluyordu. Şimdi ben soruyorum:
"-Aydın ve Kuşadası, bizim Söke'den kiralar ve hayat açısından daha lüks ve pahalıdır. Aydın'da bir fırının kirası 2000,00 YTL. ise, böyle bir fırının kirası Söke'de IOOO,OO YTL.dir. Kuşadası'nda ise, yine Söke'nin iki katıdır. Ayrıca un fabrikası Söke'de olduğu için fazla nakliyede diğerlerine göre daha azdır. Buna rağmen, Aydın'da 300 gr. ekmek 60 Ykr., Kuşadası'nda ise 300 gram ekmek 65 Ykr. iken Söke'de 300 gr. ekmek neden 70 Ykr?"
Beyler, bu ekmeklere Söke'deki fırınlar bal katmıyor. Ambalajlamıyor, başka da hiç bir masraf yapmıyor. Yani Aydın'da ve Kuşadası'nda ne ise, Söke'de de aynı işlemi görüyor. Şimdi Fırıncılar Odası Başkanının bu farkı açıklamasını kamuoyu adına istiyorum. Çünkü zam isteklerinde ben onları desteklemiştim. İlimiz ve komşu ilçeler paralelinde bir makul değer bulunsun demiştim. Ama, onlar istediklerini aldılar.
8 Ağustos Cuma günü, on yaşlarında bir çocuk, akşam saat 19.00 sularında 5 ekmek almış evine gidiyordu. Çocuğa sordum:
-Kaç nüfussunuz? Çocuk gülerek:
-Hocam 4 nüfus. Babam, annem, ben, bir de kardeşim. Ben, bu ekmeklerin hepsini yiyebiliyor musunuz? dedim. Çocuk bu kerre beni şaşırttı ve dediki:
- Sabah 5, akşam 5 olmak üzere günde 10 ekmek alıyorum. Bu da zor yetiyor deyince, yanımda Erzincanlı eski fırıncılardan Hüseyin Kılıç usta vardı. O da güldü. Çocuk doğru mu söylüyor? diye ona bakınca:
- Ekmeklerin içi boş. Ancak yeter. Tekrar çocuğa sordum:
-Oğlum, sizin evde hiç yemek pişmez mi? Çocuk ne demek istediğimi anlamış ki,
-Elbette pişer. Bizim soframızda enaz iki türlü yemek olur. Ben, yine şaşırdım. Hüseyin usta:
-Hiç şaşırma dedi. 1OO gram hamurdan normal ekmek yap, onu bir insan yiyemez. Ama böyle 300 gr. bir ekmek bir öğünde bir insanı zor doyurur, dedi. Bizi izleyen ve yakınımızda dinleyen Ali Esmer'in kardeşi Emin Esmer, elinde Aydın'da yayınlanmış bir gazete ile yanımıza geldi. Aydın merkezde, yeğenine ait bir market varmış. Gazete orada ekmek satışları ile ilgili bir röportaj yapmış. Oradan bize gösterdiği rakam bizi daha da şaşırttı. Bu marketin ekmek aldığı fırın 300 gr. ekmeği 35 yenikuruştan sattırıyormuş!. Söke'de de Zararsızlar 300 gr. ekmeği 50 Yeni kuruştan satıyor. Ben, bu farkı bazı ftrıncılara sordum. Ayak keseri gibi kendilerinden yana yonuttular. Eften püften laflar ettiler. Bir fırıncı ise:
-Türkiye'de serbest ekonomi var. Neden ekmek fiyatları serbest bırakılmıyor. Ben istersem, 300 grlık ekmeği 50 yeni kuruşa da, yine 300 gramlık ekmeği bir liraya da üretebilirim. Biri normal doğal ekmek olurken, diğeri yüksek katkılı olur. Dileyen dilediği ekmeği alır ve yer. Böyle dar bir standartla kaliteli ekmek üretilemez. Ekmek fiyatlarının serbest bırakılması şarttır. Çok güzel ekmek yapma teknikleri vardır. Biz ne yazık ki, bu teknikleri bu koşullarda kullanamıyoruz. Ucuza mal etmek amacıyla en az emek veriyoruz. Başka yerlerde değişik türde serbest ekmek üretiyorlar. İnanın ki burada hem üretici ve hemde tüketici zarar ediyor.
Birgün sonra çocuğun kız kardeşi ekmek almış gidiyordu. Bu kerre kıza sordum:
-Kızım, siz kaç nüfussunuz? Dedi ki:
-Biz dört nüfusuz, babam, annem, ağabeyim ve ben. Aynı soruyu ona da yeniden sordum:
-Bir günde kaç ekmek alıyorsunuz? O hiç düşünmeden;
-Pazar günleri 12, diğer günler 10 ekmek alıyoruz. Ona dedim ki:
-Pazar günleri niye 12 ekmek alıyorsunuz? Çocuk:
-Pazar günü babam evde oluyor. İşe gitmiyor. O gün daha fazla ekmek alıyoruz. Çünkü babam öğlen evde yiyor. Babasının yevmiyesini sordum onu da şöyle yanıtladı:
- Haftada 100,00 YTL. alıyor. Bırakın iki ekmeği, günde yedi liradan hafta 49,00 YTL. sadece ekmek parası ödeyen bir aile geriye kalanla kira verecek, yemek yapacak, giyecek, çocuk okutacak. Zor dostum bu hayat zor.
* Devam edecek