Bizim Sökede Turizm Danışma Bürosu olmadığı için, bu görevi fahri olarak ben yapıyorum.
Değirmen Caddesi, otogar ile kent merkezi arasında bir köprü gibidir. Boş zamanlarımda kızıma ait olan kitap-kırtasiye dükkanında oturuyor, hem ona yardım ediyor, hem yazılarımı yazıyor ve hemde İl Turizm Müdürlüğünden aldığım tanıtım broşürlerini yabancılara veriyorum. Bazen de bizim yerli turistlere veriyorum.
15 Ağustos 2007 Çarşamba günü garip birşey oldu. Ankaralı bir çift bana uğradı. Oturdular, çay içtikten sonra:
- Hocam biz NYSA harabelerine gideceğiz. En kısa yoldan nasıl gideriz? Onlara dedim ki:
, Denizli ve Nazilli yoluyla mı, yoksa İzmir yoluyla mı geldiniz? Onlarda:
- Denizli, Nazilli, Aydın yoluyla geldik. Niye sordun ki?
- Şunun için, NZSA Sultanhisarda. Yani yolunuz üzerinde idi. Keşke buraya gelmeden önce Sultanhisara sorsaydınız. Adam eşinin yüzüne sert sert bakmaya başlayınca, bayan:
- Bana niye ters ters bakıyorsun. Haritada, Sökeden sonra Didim yolunun solunda gösterilmiş. Ben de Sökeye gidince orada sorarız dedim. Çantasından bir harita çıkardı. Haritanın kapağında T.C. Aydın Valiliği , İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü , 2005 AYDIN yazıyor. Aynı haritadan bizde de var. Haritaya göre bayan haklı, çünkü bizim Avşar Köyü yakınında bugün Avşar Kalesi adıyla anılan eski Myus Antik Kenti harabeleri vardır. Bu harabelerden de sadece bir kaleden kalıntılar görülür. Turistler buraya pek rağbet etmezler. Ancak baze arkeologlar uğrar ve incelemeler yaparlar. Bazen de gazeteciler gelir, benden özet bir bilgi isterler. Ben de onlara, bildiğim kadar anlatır veya Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgalın yapıtlarını, diğer Ciddi kaynakları başvuru eseri olarak öneririm. Bayandaki Aydın haritasında Myus yerine Nysa yazılmış. Büyük bir hata. Nysadan geçip, 130 km yol geldikten sonra tekrar geri dönüp bir o kadar yolda gidecekler. Onlara durumu anlattım. Bodruma gidiyorlarmış. En iyisi dönüşte uğrayın dedim. Bendeki diğer kaynakları inceledim. Bir de ne göreyim. Bu hata yıllardan beri yapılmış. Aydın kitabının sonundaki haritada da aynı hata var. Aydın Turizm Rehberini açın onda da aynı hata var. İyi de bunları yapanlar, hiç mi araştırmazlar? Ben yazınca, bu adamın işi gücü yokta, bizi mi eleştiriyor diyorlar. İnsan hiç değilse kalem ile düzeltir, piyasaya öyle verir. Doğru değil mi, sayın turizm müdürüm.
Bir başka hata da, GASTRO, Türkiyenin en lezzetli dergisi adlı, Metro Gros marketleri tarafından çıkarılan nefis baskılı dergide yer alıyor. Derginin Temmuz-Ağustos 2007 40. sayısında, yörelerimizden bölümünde, Dr. Ahmet Uhrinin İONIADA YOLCULUK başlıklı makalesinde. Aynen şu ibare manşet gibi göze çarpar. Hiç değiştirmeden aynen veriyorum. Deniz kıyısından içeride olduğu için ne Aydın merkez ne de Tralleis Milet ya da Didim kadar bilinir. Ancak uğrayacak onlarda gerçek bir Ege kentiyle karşılaşacaklardır Aydında. Bir doktor için nefis bir cümle değil mi? Burada hangi kentten söz ediliyor sizce. Bayım batı dillerine özenip, devrik cümle yapmış ama verdiği mesajın öznesini unutmuş. Gizli özne olsa yine iyi. Buna Türkçede Çamdan vurup kavaktan çıkma derler.
Benim asıl üzerinde durmak istediğim konu bu değildir. Adam makalesinde Aydın İlinin tümünü İON?A olarak işlemiş. Karia, Lidya, Roma uygarlıklarının kalıntılarını bile İONİA ve İon sanatı olarak yansıtmış. Yöreyi de eski İonların olarak göstermiş. Aydın İlinde İon sanatının ve uygarlığın hükümran olduğu bölge Aydının batısındaki kıyı şerididir. Buralarda, bugünkü Didim, Söke ve Kuşadası ilçelerimiz sınırları içinde kalır. Bunların dışında Aydın topraklarında İon uygarlığının izleri yoktur. Didimde Apollon Tapınağı ve kehanet merkezi, Miletos Antik kenti; Sökede Myus, Priene Antik kentleri, Kuşadasında ise Panionia toplantı kültür kalıntıları vardır. Diğer İon kentlerinin birçoğu da İzmir ili kıyı şeridinde yer alır. Onlarında Efesten Fokahiye (Foça) ya kadar uzanır. İon kent devletlerinin toplamı 12 adetti. Sonradan Symirnanın katılımıyla 13e çıktılar. Bu konuda bak E.T Tekin İoniada Bahar sayın doktorun makalesi hatalarla dolu. Size bir örnek paragraf aktaracağım. Derginin sekizinci sayfasından: Aydının Söke ilçesinin 22 km güneyinde, Balat köyü yakınlarındaki Miletos, Ephesos ve Priene ile birlikte 12 İon kentinin en önemlilerindendir. Kentin geçmişinin yapılan kazılar sonucu tarih öncesi dönemlere kadar gittiği anlaşılmıştır. Burada kast edilen Kent Miletostur. Peki İzmir ili Selçuk ilçesi sınırları içinde yer alan Ephesosun burada işi ne? Sanki ikisi yan yana uydular gibi. Makale berbat. O emeğe, masrafa değmez. Yakında Sökenin parlayan yıldızı Polarmada gerçek İon ve kültürü ile ilgili çalışmalarımız yayına başlayacaktır. İoniyada bahar Antik İon Dünyasının (Coğrafya, Mitoloji, Siyaset ve kültür tarihidir) Tüm yönleri ile Sökeden dünyaya yansıyacaktır. Bu yapıt üzerinde kesintisiz 30 yıl çalıştım. Renkli antik çağ haritaları ile birlikte verilecek, şimdiye kadar eşi ve benzeri yayınlanmamış tek kaynak olacaktır. Polarma Dergisinin Eylül 2007 sayısı ile başlayacağız. Halkımıza, Öğencilerimize, Öğretmenlerimize, Turist rehberlerine önemli bir kaynak olacaktır. Böylecede bu antik varlıklarımız yalan ve yanlış anlatılmalardan arı