Anıt nitelikte Hayıt Ağacı bulundu

Gerçek Gazetesi
Söke’ye bağlı Azap Gölü çevresinde anıt niteliğinde ve 500 yaşında olduğu tahmin edilen bir hayıt ağacı bulundu. Yaptıkları araştırma sonucu hayıt ağacını tespit Kuşadası Eko Sistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği(EKODOSD), anıt niteliğindeki bu ağacın koruma altına alınması için girişimlere başladı.
Kışın yapraklarını döken, oldukça baharatlı bir kokuya sahip, çalı görünüşünde 1-3 metre yüksekliğinde olan, mor veya beyaz çiçekli çalımsı bir ağaçcık olan Hayıt (Vitex agnus-costus) ÇiçeklerİNİ yaz sonu açar ve sonbaharda minik yemişler verir. Akdeniz ülkelerinde yaygın olarak yetişen bu bitki, ülkemizde Ege ve Akdeniz bölgelerinde çok bulunur. Aynı zamanda yöre insanları tarafından Beşparmak otu olarak ta bilinir.M.Ö 450’ de hayıt’ tan ilk olarak bahseden tıbbın babası kabul edilen Hipokrat’ tır. O dönemden beri hayıt yüksek ateş, başağrısı, gazlanma ve idrar arttırma için ama en önemlisi günümüzde de devam eden şekliyle “kadın hastalıkları” için tavsiye edile gelmiştir. Adet görme düzensizliklerinden menopoz semptomlarına kadar tüm jinekolojik şikayetler için kullanıldığı bilinmektedir. Hayıt en çokta erkeklerdeki cinsel isteği azaltmasıyla ünlenmiştir.
Ege Bölgesi’nde hemen her yerde rastlanılan hayıt bitkisi, Ege Bölgesi’nin bir çok yerinde, çalıları kesilerek, sepet ve keletirlerin örülmesinde kullanılmaktadır. Erozyona karşı önemli bir bitki türü olan hayıttan, Ege Bölgesi’nin bir çok yerinde “Hayıt Balı” olarak anılan kaliteli bir bal üretilmektedir.
Özellikle Aydın-Muğla il sınırındaki Bafa Gölü’nün kuzey bölgesinde Kuşadası Eko Sistemi Koruma ve Doğa Sevenler Derneği(EKODOSD) tarafından yapılan araştırmalarda, insan izinin pek bulunmadığı bakir alanlarda, daha önce hayıt için devasa sayılacak türleri keşfedilmişti. Ege Bölgesi’nde çok ancak genellikle küçük olan bu bitkinin, insanların girmediği bu alanlarda korunarak kalmış olması ve ne kadar büyüdüğünü gösteren bu tür örneklerin kalabilmesi büyük önem taşıyor. EKODOSD tarafından son olarak Azap Gölü çevresinde yapılan araştırmada 500 yaşında olduğu sanılan dev bir hayıt ağacına rastlandı. EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, ağacın koruma altına alınması için Doğa Koruma ve Milli Parklar Mühendisliği’ne başvuruda bulundukları söyledi.
Tespit ettikleri hayıt ağacının anıtsal nitelik taşıdığını belirten EKODOSD Başkanı Bahattin Sürücü, “Azap Gölü civarında araştırma yaparken, havanın sıcak olması nedeniyle su arıyorduk. Gördüğümüz bu ağacın altında bir çeşme olduğunu gördük. Su içmek için ağaca doğru gittik. Çeşmenin yanına gittiğimizde ağaç sandığımız bitkinin aslında hayıt olduğunu gördüğümüzde çok şaşırdık. Bu hayıt çalılıktan çıkmış, resmen bir ağaç şeklini almış. Gövdesini ölçtüğümüzde çapının 2 metre olduğunu hayretle gördük. Bu bir doğa harikasıydı. Akdeniz ülkelerinde böylesine devasa bir hayıt kaydı varmıdır, bilmiyoruz. Ancak gerçek olan bir şey vardı. Böyle bir hayıt bizim bölgemizde yaşıyordu. Bugüne kadar yaptığımız araştırmalarda, en büyüğünü iki elimizin parmakları arasına alabildiğimiz hayıt bitkisini, burada iki kolumuzu sarmamıza rağmen kavuşturamıyorduk. Yeşilköyden Süleyman DUMAN’ın arazisinde bulunan bu anıt niteliğindeki hayıtın yaşını tahmin etmek için, dendrokronolojik inceleme yapılması (ağaç halkası sayarak yaş tayini) gerekmektedir. Bizim tahminimiz hayıt bitkisinin büyüme şeklinden ve bugüne kadar gördüğümüz örneklerden yola çıkarak 500 yaşın çok üzerinde olduğunu tahmin ediyoruz. Ancak asıl yaşı incelemelerden sonra meydana çıkacaktır. Anıtsal nitelik kazanması ve korumaya alınması için, Çevre ve Orman İl Müdürlüğü’ne bir yazıyla bildirdik” dedi. (iha)