Gerçek Gazetesi
1. Dünya SavaşI'ndan sonra imzalanan anlaşmalar içerisinde günümüze kadar gelmeyi başarmIş ve yürürlükte olan tek anlaşma niteliğindeki Lozan AntlaşmasI'nIn imza aşamasIndan itibaren başlayan tartIşmalar
Türkçeye çevriliyor. 1950 yIllarIndan beri hezimet mi yoksa bir zafer mi olduğu tartIşIlan Lozan AntlaşmasI'nIn tam metni farklI bir el tarafIndan Türkçe'ye kazandIrIlIyor. AydInlI Avukat Hüseyin Avni Çavdaroğlu, Lozan AntlaşmasI'nIn tam metnini, Bulgaristan'dan gelen OsmanlIca kitaptan yola çIkarak günümüz Türkçesine sadeleştiriyor. Çavdaroğlu, kitabI, bir yIl önce zor durumda olduğu için elindeki OsmanlIca kitaplarI satan bir Bulgaristan göçmeni kadIndan temin ettiğini söyledi.
AntlaşmanIn tam metnini önce yeni harflerle yazmaya çalIşan Çavdaroğlu, daha sonra metni anlaşIlabilir bir şekilde sadeleştirecek. Çavdaroğlu, 143 madde, 16 adet sözleşme, protokol, beyanname ile bir nihai senetten ibaret olan metinle ilgili çalIşmayI 3 ay gibi kIsa bir sürede tamamlamaya kararlI olduğunu söyledi. 1980'li yIllardan beri OsmanlIca eserlere ilgi duyan Çavdaroğlu, metnin eline geçme hikayesini şöyle anlattI: "AydIn'da yaşayan Bulgaristan göçmeni bir yaşlI kadIn bir miktar eski kitapla birlikte bana geldi. Dedelerinden miras kalan el yazmasI ve ilk matbaa eseri olan bu kitaplarIn değerli olup olmadIğInI sordu. Çok zor durumda olduğu için bu kitaplarI satmak zorunda olduğunu söyledi. Ben kitaplar arasInda metni görünce bir değer biçmedim. Muhafaza ediyorum."
Önce bu eseri özel kütüphanesinde saklamak istediğini anlatan Çavdaroğlu, sözlerine şöyle devam etti: "Bir televizyon kanalInda Lozan AntlaşmasI'nIn gerçek suretinin bulunamadIğI, bulunan kIsmIn da büyük ölçüde tahrip olduğuna dair bir bilgi edindim. Elimdeki eserin ne kadar önemli bir değere sahip olduğunu fark edince, önce sadeleştirmek sonra da bir yayIn kurumunda yayInlamak üzere günümüz diline çevirmeye karar verdim."
HÜSEYİN AVNİ ÇAVDAROĞLU
1940 yIlInda AydIn'da dünyaya geldi. Hüseyin Avni Çavdaroğlu, Arapça'yI İmam Hatip Lisesi'nde okurken öğrendi. 1976 yIlInda İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. Üniversitedeyken eski metinleri okuma kursuna katIldI. OsmanlIca ve OsmanlIca vesikalara karşI merakI böylece daha da arttI. VakIflar Genel Müdürlüğü'nde bir süre avukatlIk yaptI. Daha sonra Mesnevi'ye merak sardI. Mesnevi'yi orijinal halinden okumak için Farsça öğrendi. İleri seviyede Arapça bilen Çavdaroğlu, OsmanlIca metinleri okuyabildiğini söylüyor.

FARKLI BİLGİ İYİ OLUR
Ülkemizde Lozan AntlaşmasI ile ilgili önemli çalIşmalardan bir tanesinin 1970'li yIllarda Prof.Dr. Sefa Meray tarafIndan yayInlandIğI bilgisini veren Sanat Tarihçisi Mustafa Kemal Özkan, bu metnin Harf İnkIlabI'nIn kabul edilmesiyle birlikte yeni harflerle yazIldIğInI aktardI. Yeni harflerin Türk gençliği için bulunmaz bir nimet olduğunu anlatan Özkan, şöyle konuştu: "Allah, Atatürk'ten razI olsun. Bizi bu yeni alfabe ile tanIştIrdI. Şimdiki nesil çok kIsa bir sürede okuma yazmayI öğrenebiliyor. Latin Alfabesi ile okuma oranI çok daha artmIştIr. Bu arkadaşImIzIn elinde bulundurduğu metin orijinal metnin sureti olabilir. Kendisini böyle bir çalIşma yaptIğI için kutluyorum. Her zaman bilgide çeşitlilik iyidir. Bilgi birikimlerini ve farklI görüşlerini ortaya döksün. Bizde bu bilgilerinden faydalanalIm."
(iha)