Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik konu hakkında bilgiler verdi.

Hamilelikte psikolojik değişimler ve tedavisi konusu son günlerde danışanlarım tarafından sıklıkla danışılan konuların başında gelmektedir. Hamilelik süreci her kadın için özel ve farklı bir deneyimdir. Hamile olduğunu öğrendiğinden itibaren anne adayları birbiri ile zıt duygular yaşayabilmektedir. Kadınların hamilelik süreçleri boyunca farklı bir psikolojiye büründüğü ve duygusal dalgalanmalar yaşadığı aşikardır. En sıklıkla karşılaştığımız psikolojik değişim ise depresyondur. Bu makalede biz hamilelikte psikolojik değişimler konunu ele aldık.

Hamilelik sürecinde salgılanan hormonlar kadınların hamilelikte psikolojik ve fizyolojik değişimler yaşamasına sebep olur. Karın bölgesinde oluşan ve bacak bölgelerinde yer alan çatlaklıklar gibi fiziksel değişimler bazı gebeleri rahatsız edebilmektedir. Anne adayının bedeni, bebeği korumak ve beslemek için programlanmıştır. Bu da anne adayını yorgun ve halsiz bırakabilir.

Kadınların hamilelikte psikolojik değişimler yaşamasının sebebi, sadece hormonal değişimlerden kaynaklanmaz. Doğum şekli, bebeğin sağlık durumu gibi faktörler anne adayının stres, üzüntü ve kaygı gibi duygular yaşamasını tetikleyebilir. Dünyaya getirdiği bebeğinin sorumluluğunu ömür boyu üstlenmiş olmak, yaşamdaki diğer rolleri karşısında yorgunluk, çaresizlik ve engellenmişlik gibi duygular hissedilebilir. Bu duygu ve düşünceler insanlık tarihi boyunca yaşanmış, normal tepkilerdir.

Hem bedenen değişiklik hem psikolojik olarak oluşan birçok değişimlere karşı vücut hormon salgılarıyla birleşince hamilelikte psikolojik değişimler kaçınılmaz bir hal alabiliyor. Sevinç, heyecan, endişe, üzüntü gibi zıt duyguların aynı anda yaşanması beklenen bir durumdur. Hamile kadınların %15’inde depresif duygu durumu görülmektedir. Aynı zamanda bebek doğduktan sonra, sık olmamakla beraber daha ciddi psikiyatrik belirtiler olabiliyor. Bunların başında depresyon, korku ya da bebeği kabullenmeme, bebeğe bakmama gibi psikolojik durumlar sayılabilir. Bu gibi durumlarda mutlaka psikiyatri uzmanı görüşü alınması gerekmektedir.

Hamilelikte Psikolojik Değişimler Nelerdir?

Hamilelikte psikolojik değişimler daha çok kadınların fiziksel değişimlerinden rahatsızlık duyması ile ortaya çıkabilmektedir. Hem fiziksel değişim hem de hormon dalgalanmaları sonrasında ortaya çıkan çoğu psikolojik hisler işlevselliği bozmadığı sürece tamamen normal kabul edilebilir. Ancak bu süreçte müdahalede bulunulması gereken psikolojik değişimlerin de gözden kaçırılmaması gerekir ki bu ağır depresyondan intihara kadar ilerleyebilmektedir. Hem bedenen hem de hormon karmaşası içerisinde olunan bu süreçte birçok kadının hamileliği kabul edememe gibi sorunlarla karşılaşılabilmektedir. Bu dönemde hamile kadınların yaşadığı bazı sorunlar aşağıda yer almaktadır:

*Alınan kilolar yüzünden eşi tarafından beğenilmeme kaygısının yaşanması olabiliyor.

*Vücudundan oluşan çatlaklar, aşırı kilolar hamile kadının büyük bir stres yaşamasına sebep olan bir durumdur.

*Birçok hamile kadında görülen baş dönmesi halsizlik, aşırı uyuklama gibi sorunlar da psikolojik olarak anne adaylarını etkilemektedir.

*Aile yaşantılarında oluşan aşırı stresli bir dönemde yaşanan hamileliklerde psikolojik değişime yol açabilir.

*Doğum yaklaştıkça anne adayının nasıl doğum yapacağı sezeryan mı yoksa normal doğum mu olacağı stresi de oluşabilir.

*Travmatik ya da aşırı stresli bir hamilelik süreci geçiren annelerin sağlıkla bebeklerini kucaklarına alma kaygıları başlayabilir.

*Anne adaylarının doğum yaklaştıkça kendilerinin iyi bir anne olup olamayacağını sorgulamaları başlayabilir.

*Fiziksel olarak değişim yaşayan anne adaylarının artık görüntü olarak çirkin biri olarak kendilerini beğenmeme gibi olumsuzluklar da karşılaşılabilir.

*Hamile kadınların bebekleri dünya ya geldiğinde baba adaylarıyla düzgün bir bağ kurup kurmayacağı gibi olumsuz düşünceler veya kaygılar yaşayabilirler.

*Anne adaylarının olumsuzluk ve psikolojik sorunları çevresinde yaşayan kişileri de etkilemektedir.

*Daha önce psikolojik bir problem yaşan anne adaylarının en çok stres, sinirlilik hali gibi olumsuzlukların daha çok görüldüğü bilinmektedir.

*Anne adaylarının cinsel isteksizlik, aşırı ağlama, gerginlik ve halsizlik gibi birçok etken de psikolojik olarak etkilemektedir.

*Kadınların hamilelikte psikolojik değişimlerin etkilerini zamanla bebek de hissedebilmektedir. Bu durumda eş, aile ve sosyal desteğin yanında mutlaka psikiyatri uzmanından da yardım alınması gerekmektedir.

Hamilelikte Psikolojik Değişimler Bebeği Etkiler Mi?

Anne adayları birçok sebepten dolayı psikolojik sorunlarla karşılaşabilirler. Peki, bu durum anne karanındaki bebeği nasıl etkiler siz anne adaylarının en çok merak ettiği konulardandır.

Anne karnındaki bebek anne adayının yemesi, içmesi, stresi, üzüntüsü, kaygıları gibi birçok sebepleri barındıran olumsuz ya da olumlu her şeyi hisseder. Anne adaylarının yaşadıkları aşırı mutluluk, hormonlara yansıdığı için doğrudan bebeğin hissetmesini sağlar. Aynı şekilde stres ve kaygı bozukluklularında vücutta bulunan adrenalin hormon salgısının çoğalmasına yol açarak bebek annenin hissettiği olumsuzlukları hisseder.