Dünya Tarım Örgütü Pamuk Gelişimleri Ülkesel Koordinatörü ve Çukurova Üniversitesi (ÇÜ) Pamuk Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Oktay Gençer, pamuğun petrolden daha değerli bir hale geldiğini belirterek, "Türkiye pamukta söz sahibi, bunu iyi değerlendirmemiz lazım" dedi. Gençer, pamuğun, dünyanın en büyük sektörlerinden biri olan tekstil ürünlerinin hammaddesi olmasıyla en gözde tarım ürünü olduğunu ifade ederek, Türkiye'nin pamuk üretiminde uluslararası piyasada söz sahibi olduğunu söyledi. Pamuğun Türkiye'deki üretim ambarı olan Adana'da 1960 yılında 210 bin hektar alandan 160 bin ton pamuk üretimi yapılırken, teknolojik gelişmeler ve bilimsel çalışmalarla bugün 160 bin hektar alandan 220 bin ton verim alındığını belirten Gençer, "Son 45 yılda pamuk alanında önemli gelişmeler sağladık. Bunda bilimsel araştırmalar etkili oldu. Türkiye'de 1960 yılında elde edilen ürün toplamı, bilimsel çalışmaların yoğunlaşmasıyla iki katına çıktı. Şu anda Türkiye, yılda 1.4 milyon ton pamuk üretimiyle dünyada 4. sırada. En elverişli sahamızda 1 dönümden 600 kilogram pamuk elde edebiliyoruz. Elverişli topraklarımızın pamuk sahaları olarak düzenlenmesi, mevcut pamuk sahalarının da korunması gerekiyor. Çünkü pamuk dünyada petrolden daha değerli hale geliyor. Petrol, kuyular açılarak elde edilebilir ama pamuğa elverişli tarım alanı yeniden yapılamaz. Dünyanın en büyük sektörlerinden biri olan tekstilin hammaddesinin yüzde 90'nını oluşturan pamuk, giderek değer kazanıyor. Ülkelerin pamuktan elde edilen elyaf ve iplik gibi ürünlere olan talebi her geçen yıl artıyor. Biz de pamukta dünyada söz sahibiyiz, bunu iyi değerlendirmemiz lazım" dedi. Türkiye'nin oldukça verimli üretim kapasitesine rağmen, dışarıdan yılda yaklaşık 700 bin ton pamuğu ithal ettiğini hatırlatan Gençer, "Pamukta dışa bağımlılıktan kurtulmamız lazım. Bu da ancak 2. ürün pamuk ekimiyle sağlanabilir. Bu nedenle 2. ürün pamuk ekiminin yaygınlaştırılması ve ürününün daha çok desteklenmesi gerekiyor" diye konuştu. Dünya genelinde 4 yılda bir yapılan Uluslararası Pamuk Araştırma Kongresi'nin bu yıl ABD'nin Teksas Eyaleti'nde Eylül ayında yapılacağını açıklayan Gençer, "Çukurova Üniversitesi Pamuk Araştırma Merkezi olarak, kongrenin 10 kişilik uluslararası düzenleme komitesinde yer almamamız ülkemizdeki pamuk yetiştiriciliği bakımından oldukça önemli. Bu yılki toplantı da pamuğumuzu en iyi şekilde tanıtarak, deneyimlerimizi diğer ülkelerle paylaşacağız" diye konuştu. Cumhuriyetin kurulmasından sonra pamuğu ithal eden Türkiye, 1950'den sonra tekstil ürünleri, 1970'lerin başından itibaren ise hazır giyim ürünleri ihraç eden ve bugün dünyada önemli tekstil ve konfeksiyon üreticileri arasında yer alan bir ülke konumuna geldi. Pamuk ipliği üretiminde dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olan Türkiye, kısa sürede, elyaf ring iplik üretiminde dünyada 5., openend iplik üretiminde ise 4. sırada yer aldı. 2004-2005 sezonunda yaklaşık 900 bin ton pamuk üretimine sahip olan Türkiye, dünya pamuk üretiminde 6., tüketiminde ise 4. sırada yerini alarak dünya piyasasında söz sahibi ülke konumuna geldi. Türkiye, Çukurova başta olmak üzere, Ege Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Antalya'da ekimi yapılan pamuktan elde edilen verimle 80 kadar üretici ülke arasında şu anda 3. sırada yer alırken, 400 hektarın üzerindeki büyük pamuk ülkeleri kıyaslamasında ise 1. sırada. Türkiye'deki pamuk verimi dekarda yaklaşık 400 kilogram civarında. Uluslararası Pamuk Danışma Kurulu tahminlerine göre, dünya pamuk talebinin yüzde 3 artarak 24 milyon tona ulaşması ve bunun neticesinde dünya pamuk ticaretinin artarak 8 milyon tona ulaşması bekleniyor. Dünya pamuk tüketimindeki artış ise büyük oranda Çin ve Hindistan'daki yüksek talepten kaynaklanıyor. Pamuktan elde edilen yün üretiminin dünyada 1.255 bin ton, tüketiminin ise 1.260 bin olacağı tahmin ediliyor. ABD, AB ülkeleri ve Japonya'nın yün tüketiminin azalırken, Çin'in yün talebi ise giderek artması dikkat çekiyor. Son bir yılda dünya yün tüketimi yüzde 1 artarken, pamuk üreten ülkelerin üretimini de arttırması bekleniyor. Japon Kimyasal Elyaf Birliği'nin verilerine göre 2004 yılında dünya elyaf üretimi bir önceki yıla göre yüzde 8.9 artış göstererek 60.77 bin tona, 2003 yılında elyaf üretiminde bir önceki yıla göre yüzde 5.2 artış yaşanmıştı. Tüm bu veriler dikkate alındığında, pamuk dünyanın petrolden sonra en önem verdiği ikinci ürün olmasını sağlıyor. ABDULLAH COŞKUN ADANA (İHA) -