Çanakkale'yi anlamak (2)

ESAT PAŞA (1862-1952)

1862 yılında Yanya'da doğdu doğan Esat Paşa, askeri eğitimin büyük bir bölümüne Almanyada yaptı. Alman Goltz Paşanın yardımcılığına getirildi ve Askeri Akademide dersler verdi.

Gelibolu Fırkası Komutanlığı'na atandı. Yıldız'da yargılandıysa da II. Meşrutiyet'in ilanıyla affedildi. 1911 yılında Gelibolu Fırkası Komutanlığı'na atandı. Çanakkale Savaşı'nda Kuzey Grubu Komutanlığı'nı yaptı. Anılarının bir bölümü "Esat Paşa'nın Çanakkale Anıları" adıyla 1975 yılında yayımlandı. 1952 yılında İstanbul'da öldü

MEHMET REŞAT V (1844 - 1918)

1909-1918 yılları arasında hüküm süren Osmanlı Padişahı'dır. Barış yanlısı olarak görünen padişah, Osmanlı'nın çok kargaşık bir döneminde başa geldi. 2 Kasım 1844'de İstanbul'da, Sultan Abdulmecid'in oğlu olarak doğdu. Annesi Gülcemal Kadınefendi idi. Mevlevi Tarikatı'na bağlı idi. Dört dil biliyordu. Dört cephede çıkan ayaklanma ve savaşlarda başarısız oldu. 23 Ocak 1913 Babali isyanı ile iyice otoritesini yitirdi. 27 Nisan 1909'da, 65 yaşında iken padişah olan Mehmet Reşat, saltanatının ilk döneminde Doğu Anadolu'da ayaklanmalar çıktı. Bu konularda başarısız olunca, Enver ve Talat Paşanın ağırlığını iyice hissetti. Bu yüzden 1909 yılından itibaren yetkisi bir devlet adamı olarak kaldı. İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne büyük önem verdi. Meclisin (Meclisi Mebusan) yetkili bir güç haline gelmesinde büyük katkısı oldu. V. Mehmet Reşat, 3 Temmuz 1918 yılında İstanbul'da öldü.

MUSTAFA KEMAL ATATÜRK (1881-1938)

Milli mücadelenin önderi. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu, çağdaş Türkiye'nin yaratıcısı, askeri ve siyasi dehası, uluslararası alanda da kabul edilen asker ve devlet adamı. Türkiyenin babası. Büyük dahi, ölümsüz asker. Büyüklüğü anlatılmakla bitirilemez.

NAZMİ BEY (1875-1940)

Nazmi Bey, 1875 yılında İstanbul, Yeniköy'de doğdu. Çanakkale Savaşı başlamadan önce Çanakkale Müstahkem Mevki Komutanlığı Mayın Komutanı'ydı. 18 Ocak 1914 Karanfil Burnu-Kepez ve Nara Burnu-Eceabat arasına döşediği mania ağı, 8 Mart 1915'te karanlık limana döktüğü 26 mayın ve 17 Mart gecesi Nusret Mayın Gemisi ile boğaza teşkil ettiği mayın hatları, müttefiklerin 18 Mart saldırısında boğazı geçmesini engelledi. Ayrıca, 12-13 Mayıs gecesi İngiliz Goliath gemisini batıran muaveneti-milliye muhbirimizin kılavuzu idi. Nazmi Bey, 19 Temmuz 1915'te Binbaşılığa terfi etti. 20 Kasım 1923'te emekli oldu ve 5 Mayıs 1940'ta ölümüne kadar İstanbul Boğazı'nda Sivil Kılavuz Kaptanlık yaptı.

* Devam edecek