Çocukluk ve ergenlik döneminde yaralanmalar önemsenmeme ihmal ve yanlış müdahale gelecekte önemli problemlerin sebebi olabiliyor. Özellikle baharın gelmesiyle birlikte ilköğretim çağı çocuklarda hareketliliğin artması ve teneffüslerde bile sportif faaliyetlerin sürmesi okul kaza ve yaralanmalarını da beraberinde getiriyor. Genel anlamda okulların hem iş güvenliği yönünden hem de öğretmenlerin ve idarecilerin ilkyardım konusunda donanımlarının yeterli olmaması; bu tür kaza ve yaralanmalarda tedbir ve yapılması gerekenlerin yeterince yapılamamasına neden oluyor.
Bahar aylarında okul kazalarının arttığına işaret eden Nabız Sağlıklı Yaşam Derneği Başkanı Dr. Orhan Şahin, “Yaklaşan bahar ve yaz ayları ile birlikte soğuk kış döneminde kapalı ortamlarda kalmak zorunda kalan gençlerimiz, havaların ısınması ile birlikte dış ortamlara çıkarak, enerjilerini çeşitli oyun ve spor faaliyetleri ile atmak istemektedirler. Bu faaliyetler sosyalleşmeleri ve gelişmelerinde önemli bir rol almakta fakat dikkatsizlik ve tehlikeli eğlenceler sırasında ciddi yaralanmalar gerçekleşebilmektedir. En çok karşılaşılan durumlar el, ayak ve kafa yaralanmaları şeklinde olmaktadır. Özellikle eklem yaralanmaları, kas yırtılmaları, kırıklar, çıkıklar, burkulmalar, kesiler ve kanamalar sıklıkla görülmektedir. Bu yaralanmalara doğru bir şekilde müdahale edilmez ise ömür boyu kalıcı hasarlarla karşılaşılabilmektedir. Bu gibi durumlarda okulda öğretmenlere büyük görev düşmektedir. Okullardaki ecza dolaplarında hasta veya yaralıya müdahale edilebilecek şekilde düzenlenmesi takibinin yapılması ve bu işte sorumlu kişi veya kişilerin tespiti gereklidir. Özellikle ecza dolaplarında pansuman malzemeleri ile birlikte soğuk kompres ve organın tespiti için malzemelerin olması önemlidir. Özellikle basit yaralanmalar, burkulma ve çıkıklarda şişliği ve ağrıyı azaltmak için soğuk uygulama unutulmamalıdır. Soğuk uygulama soğuk kompres malzemesi veya buzdolabındaki buz veya soğuk su şişesinin tatbiki ile olabilir. Sık bulunması ve elde edilmesinin kolaylığı açısından okuldaki buzdolaplarının buzlukları kullanılabilir. Pratik anlamda plastik su şişelerine veya buz poşetlerine su doldurarak elde edilebilir. Buzluktan çıkan malzemeyi direk cilde temas ettirme ciltte hasara yol açabileceği için uygun değildir nemli bir beze saralı vaziyette cilde temas ettirilmelidir. Kas eklem yaralanmaları için değişik ebatta tespit tahtaları önceden hazırlanabilir. Bunlarda yaralı bölgeye direk temas ettirilmemeli sargı bezine sarılarak veya ince bir kumaşa sarılarak tespit işlemi yapılmalıdır. Kırık çıkık burkulma durumlarında kesinlikle o bölge üzerine basılmamalı hareket ettirilmemeli hangi pozisyonda bulunduysa o pozisyonda tespit yapılmalıdır. Tespit sonrası o organ kalp seviyesinin üzerinde tutulmalı ve soğuk uygulama yapılmalıdır. Böylece şişlik ve ağrı nispeten azaltılmış olacaktır” dedi.
OKULLARDA ÖNLEM ALINMALI
Yaşanabilecek kazalara karşı okullarda önlem alınması gerektiğine işaret eden Dr. Şahin, “Nadiren de olsa okullarda yüksekten düşme olabileceği, bu tür durumlarda ilkyardım ilkelerinden olan hasta yaralı hareket ettirilmez prensibi gereği kişiyi hareket ettirmeden takip ederek 112 ‘ye haber verilmelidir dedi. Ayrıca çarpışmalar ve düşme durumlarında burun kanamaları olabilmekte bu tür durumlarda da öğrenciyi oturtarak sakinleşmesi sağlanıp baş hafif önde burun kanatlarına 15 - 20 dakika bası uygulanmalı ve aynı zamanda enseye soğuk uygulamada bulunulmalıdır. Bazen kalıcı dişlerde kökten çıkma olabilmekte bu tür durumlarda çıkan diş temiz bir süt kabı içine konarak en kısa sürede öğrenciyle birlikte diş hekimine gönderilmelidir. Basit yüzeysel yaralanmalarda da yaralanan bölge çok kirli ise suyla temizlendikten sonra oksijenli su ve antiseptik solüsyonlarla yara bölgesi temizlenip sarılmalıdır. Damar dışına kanama varsa kan kaybının gelişmemesi kan kaybını azaltmak için o bölgeye gaz bezi veya temiz bir bez ile bastırılarak kanama durdurulmaya çalışılmalıdır. Okul yaralanmalarında unutulmaması gereken kurallardan biriside vücudun herhangi bir yerine batan cisimler ile ilgili olanıdır. Burada temel kural batan cismin nerede olursa olsun çıkarılmaması gerektiği ve tespit edilerek cismin hareketsiz hale getirilip sağlık kuruluşuna sevki sağlanmalıdır” diye konuştu.