Kültür ve Turizm Bakanlığı, Aydın Efelerinin giysilerini tamamlayan, zenginlik ve yiğitliğin sembolü ‘Körüklü Çizme’nin yaşatılması için harekete geçti. Bir elin parmaklarını geçmeyen çizme ustası sayısının artırılması için kurs açıldı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından “Bir Usta Bin Usta” projesi kapsamında Aydın Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü tarafından “Körüklü Çizme Yapım” kursu başladı. Anadolu Sigorta’nın da desteklediği projesi kapsamında Aydın’da açılan ilk kursa 20 genç ayakkabıcı katıldı. 4 ay süreyle planlanan “Körüklü Çizme Yapım” kursunda kursiyerler 144 saat ders aldıktan sonra kurs bitiminde katılımcılar kursta başarılı olmaları durumunda sertifika verilecek. Kurs, tüm halka açık olmasına rağmen sadece ayakkabıcılık yapan esnafların ilgi göstermesi ise dikkat çekti.
ZENGİNLİĞİN VE YİĞİTLİĞİN SEMBOLÜ
Körüklü Çizme, bir zamanlar zenginliğin ve yiğitliğin simgesi olduğundan Aydın Efeleri, bu gösterişli çizmeyi özenle saklarmış. Zeybek kültüründe Körüklü Çizmenin yeri oldukça farklı ve hala özel. Zeybek kültürünü genç kuşaklara aktarmak amacıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından korunmakta olan Körüklü Çizme, günümüzde törenlerde, özel günlerde, film setleri, deve ve boğa güreşlerinde aksesuar olarak kullanılmanın yanı sıra at tutkunları ve toprak ağaları tarafından tercih ediliyor. Zenginlik ve yiğitliği simgeleyen Körüklü Çizme, asaleti ve gösterişiyle dünyanın dört bir yanından da talep alıyor.
“TÜRKİYE’NİN HER YERİNDEN KÖRÜKLÜ ÇİZMEYE TALEP VAR”
Aydın’ın Söke ilçesinde 30 yıldır körüklü çizme ustalığı yapan Kültür ve Turizm Bakanlığı sertifikalı İhsan Taş, şu anda bütün mesleklerde ölmelerin olduğunu ve bu meslekleri tekrar canlandırmak için büyük bir gayret içinde çalıştıkların söyledi. Körüklü çizmeyi insanlar zevk için giydiklerinden dolayı Türkiye’nin her yerinden talebin olduğun dile getiren körüklü çizme ustası ve kurs hocası Taş, “Kursiyerlere burada müşteri geldiğinde nasıl ölçü alınır. Kalıp nasıl çıkarılır. Bir körlüklü çizmenin son aşamasına kadar tepeden tırnağa her detayını anlatıyoruz ve uygulamalı olarak hep birlikte burada çizme yapıyoruz. Körüklü çizmenin en büyük inceliği tamamen doğal oluşu ve sabır isteyen bir iş olması. Normal bir ayakkabı gibi kolay yapamazsınız körüklü çizmeyi. Sabır işi. Sunu bir şey bulamazsınız. Her tarafı deridir. Köselidir. Ayağı terletmez. Bir körüklü çizme on beş günden ancak yapılıyor. Zaten on beş günden kısa bir süre içerisinde müşteriye teslim edemezsiniz. Kalıpta bekleme süreleri olduğu için daha erken yapamazsınız. Onun için on beş günden önce teslim edilmiyor. Bu kursa katılan herkesin bu mesleği devam ettirmesini istiyorum. Bu iş sabır işi olduğu için kursiyerlerin sabrederek yapması gerekiyor. Tabi bizim kursiyerler de ayakkabıcı oldukları için sabrederek bu işi yapıyorlar ve zorlanmıyorlar. Bu mesleğin öleceğini düşünmüyorum. Talep olduğu sürece yapan ustalarımız mutlaka olacaktır. Gençler bir meslek öğrensinler. O da ellerinde bulunsun. Eskiden çocuklara büyüde ayakkabıcı ol diye büyütürlerdi. Şu anda bütün mesleklerde ölme var. Biz de ölen meslekleri canlandırmaya çalışıyoruz. İnşallah başarılı oluruz” diye konuştu.
Kültür ve Turizm Bakanlığının geleneksel el sanatlarının yaşatılmasıyla ilgili çalışmalarının olduğunu ifade eden Kültür ve Turizm İl Müdürü Nuri Aktakka, “Bu çalışmalar çerçevesinde sivil toplum örgütleriyle beraber yürütülen projeler var. Şu anda geleneksel el sanatlarıyla ilgili körüklü çizme ustası yetiştirme konusunda bir çalışma başlatılmış bulunmaktadır. Bu çalışma Anadolu Anonim Şirketi, Kültür ve Turizm Bakanlığı protokol gereği Türkiye’de yapılan çalışmalardan biridir. Geleneksel el sanatların yaşatılmasıyla ilgili çalışmalar 50 ilde Türkiye’de yürütülmekte. Aydın’da bu elli ilden biri olarak körüklü çizme ile yer almaktadır. Bu çerçevede yerelde Kültür ve Turizm il Müdürlüğü olarak Ayakkabı Odası olarak ve İlim Yayma Cemiyeti ile birlikte yer aldık ve Aydın’da bu çalışmayı yürütmekteyiz. Körüklü çizme ustası yetiştirme çalışması nisan ayı başında başladı, temmuz ayı sonuna kadar devam edecektir. Bu kursun süresi 144 saattir. Bu çalışmalar neticesinde biz körüklü çizmenin bir çok usta tarafından Aydın’da üretilmesini hedeflemekteyiz. Körüklü çizme şu anda Aydın’da ve dışarıda rağbet edilen, istenilen bir eşya. Bir giyim eşyası. Folklorik bir giyim eşyası. Aynı zamanda körüklü çizme denildiğinde Efe de akla gelmektedir. Bu da şunu diyebiliriz. Körüklü çizme ile Efelik kültürü de yaşatılmaktadır. Bu sembol Efeliği hatırlattığı için. Biz bu çalışmamızı başarıyla devam ettirip bitirip Aydın’a birden fazla körüklü çizme ustasıyla buluşturacağız” dedi.
“EKONOMİK KARŞILIĞI OLURSA GELENEKSEL EL SANATLARI DEVAM EDER”
Kursun başlamadan önce bütün halka açık bir kurs çağrısında bulundukların belirten Aktakka, şöyle konuştu: “Kursumuza müracaata bulunanların hepsi ayakkabıcılıkla uğraşan esnaflarımızı oldu. Şu anda 20 öğrencimiz var. Bu 20 öğrencimiz de ayakkabıcılık işiyle iştigal eden esnaflarımızdan oluşmaktandır. Bu kursiyerlerin çoğu ayakkabı yapmasını biliyor. Ama körüklü çizme yapma konusundaki hassasiyetleri öğrenmek, bu konuda bilgi sahibi olup burada hocamızında vereceği bilgilerle körüklü çizme yapımını öğrenecekler. Genç esnaflar bu işi uzun zaman devam ettirecekler. O bakımdan bu kurs onlar için bir fırsat oldu. Bu ayakkabıcılar babalarının ve bir ayakkabıcının yanında çalışan ustalar. Geleneksel el sanatlarının devam etmesi ekonomik karşılığına bağlı. Ekonomik karşılığı olursa bu konuda talep olacaktır. Körüklü çizmeye karşı şu anda halkın bir teveccühü, ilgisi ve talebi var. Körüklü çizmenin devam etme şansı çok yüksek”
Aydın’da 33 yıldır ayakkabıcılık yapan kursiyer Mehmet Gülseren, çıraklık ve kalfalık döneminde ustalarının kendilerine körüklü çizmeyi öğretmekte cimrilik yapıp öğretmediğini ve bu kursta körüklü çizmenin yapımını öğrenip gençlere bu mesleği aktaracağın kendisinin cimri olmayacağını ifade etti.
Aydın’da Nisan ayının başında başlayan Körüklü Çizme yapım kursunun, Temmuz ayının sonunda tamamlanacağı belirtildi.