Gerçek Gazetesi / Haber-Yorum
Atatürk"ün 1924 yılında Söke"ye gereçekleştirdiği ziyaretiyle ilgili olarak iki ayrı tarih belirtilmesi tartışmaları sürüyor.
Bilindiği gibi, Atatürk"ün Söke"ye gelişi 1996 yılına kadar 4 Şubat tarihlerinde kutlanmıştı. O yılda, Yenisöke Gazetesi"nin yazarlarının yaptığı araştırmalar ve yayınları sonucunda kutlama tarihi 9 Şubat olarak değiştirilmişti. 2011 yılına gelindiğinde ise; Gerçek Gazetesi Başyazarı Kerim Yalçınkaya, Atatürk"ün Söke"ye gelişinin yanlış ta rihte kutlandığını belirterek, iddiasını belgelerle kanıtladı ve tartışmaya son noktayı koydu.
Gerçek Gazetesi"nde, 9 Şubat Çarşamba günü “KUTLAMA TARİHİ YANLIŞ” başlığıyla yayınlanan köşe yazısında, “Ulu Önder Atatürk"ün 1924"te Söke"ye gelişi her yıl 4 Şubat günlerinde törenlerle kutlanıyordu. Ancak ilerleyen yıllarda, Yaşar Çağbayır ve arkadaşları, tarihin yanlış olduğunu ve Atatürk"ün 9 Şubat"ta Söke"ye geldiğine dair belgeler olduğunu belirtince o tarihten sonra kutlamalar, 9 Şubat tarihinde yapılmaya başladı. Ancak Atatürk"ün Söke"ye geliş tarihi bir kez daha yanlış belirlenmiştir. Çünkü Atatürk 8 Şubat 1924 Cuma günü Kuşadası yönünden Söke"ye gelmiştir. Oysa Atatürk"ün Söke"yi ziyaretinin bir gün önce kutlamamız gerekirken bugün kutluyoruz. Yazar arkadaşlarımız, Genel Kurmay Başkanlığı"nın Atatürk 8-9 Şubat tarihinde İzmir"i ziyaret etti bilgisine dayanarak, 9 Şubat tarihini benimsemişlerdi. Oysa Mustafa Kemal 8 Şubat"ta trenle Selçuk"a gelmiştir. Sırasıyla Kuşadası ve Söke ziyareti gerçekleştirmiştir. Akşam saatlerinde de trenle Aydın"a gitmiştir.” iddiasında bulunmuştu.
İddialarını önemli belgelerle de güçlendiren Kerim Yalçınkaya"nın en önemli tespiti devlet kuruluşu olan ve ATA"yı gezilerinde adım, adım takip eden Anadolu Ajansı"nın yayın kuruluşlarına haberi servis yaparken tarihi 8 Şubat olarak belirtmesidir. Haberi kullanan gazetelerin de Anadolu Ajansı"nı kaynak gösterdikleri görülmektedir. Kerim Yalçınkaya iddiasında şüpheye yer bırakmamak için de, Atatürk"ün 8 Şubat tarihinde Söke"yi ziyaretiyle ilgili, Anadolu Ajansı"ndan alınarak İzmir Ahenk Gazetesi"nde yayınlanan haberi iktibas yaparak köşesine taşıdı. Gazetede Atatürk"ün Söke"yi ziyaret haberinin işleniş şekli bile tartışmalara son noktayı koymaya yeterli. Ahenk Gazetesi"nde haber 10 Şubat tarihinde, “Reis-i Cumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretleri ile Refika-i muhteremleri 8 Şubat Cuma günü Ayasuluk Harabeleri"ni gezmiş ve Badehu Kuş ada ve Söke"yi teşrif buyurmuşlardır. Kuş ada ve Söke"de ve güzergahta halk nâkabil-i tarif sürur ve şâdmani içinde Reis-i Cumhur Hazretleri ile Refikaları Latife Gazi Mustafa Kemal Hanımefendi Hazretlerini istikbâl ve pek samimi cumhuriyetperverane tezahüratta bulunmuşlardır. Kuş ada belediyesinde öğle taamı etmişlerdir. Reis-i Cumhur Hazretleri Söke"de Türk Ocağı"nın resm-i küşadını icra buyurmuşlardır.” şeklinde işlenmiş. Haberden de anlaşılacağı gibi Anadolu Ajansı servis yaparken Söke ziyaretinin tarihini yayın kuruluşlarına 8 Şubat olarak geçmiş.
Kerim Yalçınkaya yazısında, “Mustafa Kemal"in Söke"yi ziyareti ile ilgili en ayrıntılı bilgiyi ise; Rıfat Korkut imzasıyla Sada-yı Hak Gazetesi"nde yayımlanan ve ebedi bir tarzda kaleme alınan yazıda görüyoruz” diyor.
14 Şubat tarihli Sada-yı Hak Gazetesi"nde Rıfat Korkut imzasıyla yayımlanan haberde şu ifadelere yer verilmiş: “Bir gün önce sağanak yağışın hüküm sürdüğü Söke"de, 8 Şubat günü ılık “bir Reis-i Cumhur havası” vardır. Halk büyük küçük caddeleri doldurmuş, caddeler bayraklarla, mersin dallarıyla süslenmiştir. Kuşadası Caddesi “Büyük Gazi”yi karşılamak için gelen insan kalabalığı ile dolmuştur. Atatürk ve beraberindekileri getiren otomobiller hızla Söke"ye girdikten sonra saat tam dörtbuçukta Atatürk arabasından inmiştir. Atatürk kurbanlar kesilmesi ve dualar edilmesinden sonra ilerleyerek askerlere seslenmiş ve hatırlarını sormuştur. Atatürk"ü biraz gerisinden eşi Latife Hanım takip etmiştir. Atatürk askerlerden sonra sırasıyla halkı, halk temsilcilerini, dernekler ve dernek temsilcilerini selamlamıştır. Tezahürat ve sevinç dalgası sürerken itidalini kaybederek Atatürk"ün ellerini öpenler ve sarılanlar olmuştur.
.........
“Atatürk ve beraberindekiler karşılama töreninden sonra belediyede kendileri için hazırlanan yere geçtiler. Buradaki çay ziyafeti sürerken, dışarıdaki halkın tezahüratı devam etmiştir. Atatürk yoğun tezahürat üzerine belediye başkanı aracılığıyla halka en samimi selamlarını iletmiştir. Belediyede bir süre dinlendikten sonra Türk Ocağı"na geçmiştir. Ocağın açılış töreni Atatürk"ün ziyareti gününe ertelenmişti. Atatürk ocağın açılışını yaptıktan sonra burada biraz dinlenerek kahvesini içmiştir. Fikir İdman Yurdu ve Türk Ocağı"na ait defterlere günün anısına yazılar yazdıktan sonra, akşam karanlığı ufku kaplarken ocaktan ayrılmıştır. Eşi Latife Hanım ile birlikte Söke eşrafından Hüseyin Bey"in evine gitmişler ve burada biraz dinlenmişlerdir. Ayrılma vakti geldiğinde kalabalığın yoğun alkışları arasında trene binen Atatürk, halkın “uğurlar olsun, Allah sizinle beraber osun” temennilerini selamlayarak Söke"den ayrılmıştır.“
Haberdeki küçük ayrıntılar bile ziyaret tarihiyle ilgili önemli ipuçları vermekte ve Kerim Yalçınkaya"nın haklılığını gözler önüne sermektedir. Zira; Anadolu Ajansı"nın servis yaptığı haberin Ahenk Gazetesi"nde kullanıldığı tarih 10 Şubat. Rıfat Korkut bizzat takip ettiği ziyaretle ilgili yaptığı haberde, “...Atatürk ve beraberindekileri getiren otomobiller hızla Söke"ye girdikten sonra saat tam dörtbuçukta Atatürk arabasından inmiştir.” şeklinde önemli bir zaman yani Söke"ye giriş saati belirtilmektedir. Haberin devamında da, “...akşam karanlığı ufku kaplarken ocaktan ayrılmıştır. Eşi Latife Hanım ile birlikte Söke eşrafından Hüseyin Bey"in evine gitmişler ve burada biraz dinlenmişlerdir. Ayrılma vakti geldiğinde kalabalığın yoğun alkışları arasında trene binen Atatürk, halkın “uğurlar olsun, Allah sizinle beraber osun” temennilerini selamlayarak Söke"den ayrılmıştır.“ notu düşülmüş. Ha berde kullanılan ifadelerden de anlaşılacağı gibi, Atatürk"ün Söke"den ayrılış saati Söke eşrafından Hüseyin Bey"in evinde yemek yeme ve dinlenme faslından sonra geç saatlerdedir. Hal böyle olunca da, 9 Şubat"ta Söke"ye yapılan ziyaret haberi nasıl olurda 10 Şubat tarihli Ahenk Gazetesi"nde yer alabilir! Bugün bile ajans muhabirleri, akşam geç saatlere kalan haberleri (sahip oldukları gelişmiş teknolojiye rağmen) sabah saatlerinde yani mesai başlayınca basın-yayın kuruluşlarına servis yapabilmektedirler. 1924 yılında gazetelerin; bugünkü baskı tekniğinin olmadığı, kağıdın baskı makinasının baskı alanına elle tek-tek gönderilmesiyle basıldığı ve hurufatların el dizgisiyle yanyana getirilmesiyle hazırlandığını hesaba katacak olursak, Anadolu Ajansı haberi gece yarısında servis yapmış olsa bile haberin 9 Şubat"ta yayınlanması imkansızdır.
ATA"yı Söke ziyaretinde adım, adım takip eden Rıfat Korkut"un gazetesi Sada-yı Hak ise; haberi 14 Şubat tarihinde kullanabilmiştir.
Kerim Yalçınkaya yayınladığı belgelerle tartışmaya son noktayı koymasına koydu ama, yıllar önce yanlışa imza atan Yenisöke Gazetesi yönetimi sessizliğe bürünürken, o tarihte gazetenin köşe yazarı olan Abdülkadir Güler ne yazık ki, tarihi hatalasıyla yüzleşme cesareti gösteremiyor. Gazetenin halen daha yazarı olan ve 4 Şubat tarihinin yanlış olduğunu ortaya çıkaran emekli öğretmen ve Ötüken Türkçe gibi önemli bir eserin yazarı Yaşar Çağbayır, 11 Şubat tarihli Yenisöke Gazetesi"nde, “ATATÜRK SÖKE"YE HANGİ TARİHTE GELDİ?” başlıklı köşe yazısında Kerim Yalçınkaya"yı doğrulayan önemli açıklamalarda bulunmuş. Yaşar Çağbayır, “...Ve yazılarımın hiç birinde Atatürk"ün Söke"ye ilk geliş tarihinin 9 Şubat 1924 olduğunu yazmadım. 8-9-10 Şubat tarihlerinden biri olabileceğini ama tespit edemediğimi ima ettim.” diyerek, kendisiyle ilgili yanlış bilgiyi de düzeltmiş. Yazar Çağbayır yazısının devamında, “...Ondan sonra neler oldu? Bir arkadaş, bir devlet dairesinin arşivinden aldığı bir yazı ve ekindeki belge ile 9 Şubat 1924 olduğu hakkında yayında bulundu. O belgedeki haber metnini ben zaten bu olaydan bir ay kadar önce yayınlamıştım. Ve bu belgede belirtilen tarihin şüpheli olduğunu o zaman vurgulamıştım. Daha daha sonra?.... Atatürk"ün Söke"ye ilk geliş tarihinin 9 Şubat 1924 oluşu BANA YAMANDI... Bu konu açıldıkça hep "9 ŞUBAT" İDDİASINDA BULUNMADIM, diye kendimi savundum durdum.” ifadeleriyle bir başkası tarafından araştırmasının da sahiplenildiğini belirtiyor.
İlk olarak Yaşar Çağbayır"ın ortaya çıkardığı kutlama tarihi yanlışlığını sahiplenen ve 9 Şubat tarihinin kabul edilmesini sağlayan emekli öğretmen Abdül Kadir Güler"in Söke Ekspres Gazetesi"nde 11 Şubat tarihinde yayınlanan açıklamaları ise; ikna edici bulunmadığı gibi “hâlâ yanlışı savunuyor!” dedirtti. Açıklamasında, “Atamız kesinlikle 9 Şubat"ta gelmiştir” diyen Abdül Kadir Güler, yaptığı araştırmalarda Genel Kurmay Başkanlığı"ndan gelen 2 Ocak 1996 tarihindeki yazıda ve Başbakanlık Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu"ndan gelen 5 Ocak 1995 tarihli cevap yazılarında 9 Şubat 1924 tarihinin doğru olduğunu kanıtladığını iddia etti. “Ayrıca 10 Şubat 1924 tarihinde yayınlanan Hakimiye Milli Gazetesi"nde Atamızın 9 Şubat"ta Söke"ye geldiği yer almaktadır” iddiasında da bulunan Abdül Kadir Güler"in elindeki belgeleri yayınlamaması ise iddialarını havada bıraktı.
Konu ile ilgili olarak Yeni Söke Gazetesi"nin sessizliğe bürünmesi ise dikkat çekiyor.
Atatürk"ün Söke"ye ziyaret tarihinin 8 Şubat olduğunu yıllardır belgeleriyle dile getirdiğini belirten Kerim Yalçınkaya, “En son olarak, Söke Kaymakamı Mehmet Demirezer"e yanlışlığın düzeltilmesi yönünde görüş belirttim. Uyarım dikkate alınmış olacak ki, Söke Kaymakamlığı"nın hazırlattığı kutlama programında Atatürk"ün Söke"ye geliş tarihi 8 Şubat olarak belirtilmiştir. Kutlama günü değişmese de en azından yanlış bilgi düzeltilmiş oldu.” dedi.
4 Şubat tarihinin yanlışlığını ortaya çıkaran Yaşar Çağbayır"a ve belgelerle tartışmaya son noktayı koyan Kerim Yalçınkaya"yı tarihe tuttukları ışık nedeniyle yeni nesiller şükranla anacaklardır.