ULUSLAR ARASI GÖZLEMCİLER ANTARES YILDIZINI BEŞ DAKİKA GÖZLEMEK İÇİN KUŞADASI"NA GELDİ
Gerçek Gazetesi
IOTA (International Occultation Timing Association) Almanya bürosu ve Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezinden bir grup bilim adamı Kuşadası"nda buluştu. Ay"ın Akrep takımyıldızının en parlak yıldızı olan Antares"i örtmesi 5 dakika için gözlendi.
Bu gözleme IOTA Avrupa bölümünden Dr. Eberhard Bredner, Bernd Gaehrken ile Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezinden Deniz Birol Gökçe ve üç lisans öğrencisinden oluşan bir gözlemci grubu katıldı.
Gözlemci ekip tarafından, akşam saatlerinde Ay'ın Akrep takımyıldızının en parlak yıldızı olan Antares"i örtmesi tüm Avrupa'da gözlenirken bu iki cismin teğet geçişi Kuşadası'nın kuzeyinde Zeytinköy üzerinden geçen bir hat içinde gözlendi.
Dr. Eberhard; “Yaklaşık olarak beş dakika süren bu gökyüzü olayı birçok açıdan bilim insanları için çok önemlidir. Ay,dünya etrafında 27.3 günde dolanırken her gün gökyüzünde 50 dakika doğuya doğru kayar. Dünya ve Ay, Güneş etrafındaki hareketlerini sürdürüken Ay'ın gökyüzündeki bazı parlak yıldızlar ile aynı hizaya geldiği gecelerde tıpkı güneş tutulmalarında da olduğu gibi dünyamızda belirli yerlerde bu olaylar gözlenebilir. Ay'ın yıldızı örtmesinde bilim insanlarının en çok ilgilendiği olaylardan biri de Ay'ın gökyüzü düzleminde yıldız ile teğet geçişidir. Örtme olayı birçok yerden görülmesine rağmen teğet geçiş yaklaşık 2-3 km genişliğinde bir hat üzerinde gerçekleşir. Ay'ın görünen yüzünün kenarı boyunca bulunan coğrafik yapılar teğet geçiş süresince yıldızın kaybolup ortaya çıkmasına neden olurlar. Yeryüzünden teleskop ile 400 yıldır yapılan gözlemler ve son yıllarda uzaya gönderilen uydularla elde edilen veriler sayesinde Ay'ın coğrafik yapıları çok iyi bilinmektedir. Japonların gönderdiği Kaguya uydusu bize Ay'ın coğrafik şekilleri üzerine en son verileri sağlamıştır” dedi.
Ege Üniversitesi Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezinden Deniz Birol Gökçe ise, gerçekleşen gökyüzü olayında Antares yıldızının Ay'a teğet geçtiği bölgenin haritası üzerinde yapılan hesaplar sayesinde saniye saniye yıldızın Ay'da hangi tepenin ya da vadinin ardından geçeceğini tespit ettiklerini söyledi. Gökçe ; “Zeytinköy civarında 1.5 km uzunluğundaki bir çizgi üzerinde 3 ayrı noktada yapılan gözlemler ile teğet geçme süresince yıldızın kaybolma ve ortaya çıkma zamanları ölçülmüştür. Yapılan hesaplar ile yüksek çözünürlükte kameralarla donatılmış teleskoplar ile yapılan gözlemlerin kıyaslanmasıyla Kaguya uydusunun verilerindeki hassasiyet ölçülecektir. Bununla birlikte Ay'ın ya da Dünya'nın dönme eksenleri ile güneş etrafında dolanma düzlemleri arasındaki açıda herhangi bir değişim varsa ortaya çıkacaktır. Burada asıl önemli kısım bu tür Ay ve yıldız teğet geçişlerinin Ay'ın görünen yüzeyinin kenarındaki coğrafi yapıların kesin hesaplarının yapılmasıdır. Güneş tutulmalarında Güneş dikinin kenarından çıkan ışığın Ay'ın kenarında bulunan bu coğrafi yapıların arasından ne şekilde sızacağını (Bailey'in boncukları) bilmemiz için Ay'ın kenar bölge coğrafyasını iyi bilmemiz yani teğet geçiş olaylarını gözeyebilmemiz çok önemli. Sonuç olarak Güneş tutulmalarında yapacağımız gözlemler ve Ay'ın bilinen kenar coğrafyası bize Güneşin çapının değişimini olabilecek en hassas şekilde hesaplamamızı sağlayacaktır” diye konuştu.(iha)