Bugünlerde doğal olarak soruyorlar, “Cumhurbaşkanı niye seçilmedi? Ak Parti çoğunlukta ya! Anayasa Mahkemesi neden iptal etti? CHP niye karşı çıktı? ANAP ile DYP neden Gül’e oy vermedi?” Bakın bu soruları, bu çağda, “Cumhurbaşkanını halk seçsin” dedikleri halk soruyor.                                 Sayın Erkan Mumcu, bunları soran halk cumhurbaşkanını seçebilir mi?

Halkımızın %95’i Anayasayı okumuyor. Yasama-Yürütme-Yargı gibi devletin temel kurumlarını tanımıyor. Eskilerin “Elifi mertek sanıyor” dediği vurdumduymaz kişiler Cumhurbaşkanını seçebilirler mi? Koskoca meclis bu işi beceremezken, halk ne yapsın? Nasıl seçsin? Seçilecek kişi sıradan bir makam değildir. O makamın önemli sorumlulukları vardır. Tarafsız yanı vardır. Kurum ve kuruluşlara yansız olması gerekir. Ülkenin bütün halkını kucaklayacak özelliklere sahip olması gerekir. Ülkeyi savaşta ve barışta kucaklayacak, ordumuza başkomutanlık yapacak, hükümete ve TBMM’ye gerektiğinde başkanlık edecek, yargıyı ve Anayasa Mahkemesini işletecek, çok yönlü, siyaset üstü bir Cumhurbaşkanını bulmak ve seçmek öyle kolay değildir. Doğrusu meclisin önerdiklerinden yine meclisin seçmesidir. Çünkü Cumhurbaşkanı adayı kendisini halka nasıl tanıtacak ve seçtirecek? A Partisi kendi adamını, B partisi yine kendi adamını seçtirecek. Böyle olursa, halka ne gerek kalır. Gelin bugünkü yazımda 1982 Anayasası’na bir bakalım.

Anayasamızda yer alan Cumhurbaşkanlığı mevzuatı aynen şöyle. Okuyun eğriyi ve doğruyu siz bulun. Kendi sorunuza kendiniz yanıt verin.

Yürütme , I- Cumhurbaşkanı

A- Nitelikleri ve tarafsızlığı

Madde 101- Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış kendi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk Vatandaşları arasından yedi yıllık bir süre için seçilir.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri dışında aday gösterilebilmesi, Meclis Üye tam sayısının en az beşte birinin yazılı önerisiyle mümkündür.

Bir kimse iki defa Cumhurbaşkanı seçilemez.

Cumhurbaşkanı seçilenin varsa partisiyle ilişiği kesilir ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyeliği sona erer.

B. Seçimi

Madde 102- Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. Türkiye Büyük Millet Meclisi toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağrılır.

Cumhurbaşkanının görev süresinin dolmasından otuz gün önce veya Cumhurbaşkanlığı makamının boşalmasından on gün sonra Cumhurbaşkanlığı seçimine başlanır ve seçime başlama tarihinden itibaren otuz gün içinde sonuçlandırılır. Bu sürenin ilk on gün içinde adayların Meclis Başkanlık Divanı’na bildirilmesi ve kalan yirmi gün içinde de seçimin tamamlanması gerekir.

En az üçer gün ara ile yapılacak oylamaların ilk ikisinde üye tamsayısının üçte iki çoğunluk oyu sağlanamazsa üçüncü oylamaya geçilir, üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Bu oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu sağlanamadığı takdirde üçüncü oylamada en çok oy almış bulunan iki aday arasında dördüncü oylama yapılır, bu oylamada da üye tamsayısının salt çoğunluğu ile Cumhurbaşkanı seçilemediği takdirde derhal Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimleri yenilenir.

Seçilen yeni Cumhurbaşkanı görevi başlayıncaya kadar görev süresi dolan Cumhurbaşkanının görevi devam eder.

C. Andiçmesi

Madde 103- Cumhurbaşkanı, görevine başlarken Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde aşağıdaki şekilde andiçer:

“Cumhurbaşkanı sıfatıyla, devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve şartsız egemenliğini koruyacağıma, Anayasaya, hukukun üstünlüğüne, demokrasiye, Atatürk İlke ve İnkilaplarına ve laik Cumhuriyet ilkesine bağlı kalacağıma, milletin huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ayrılmayacağıma, Türkiye Cumhuriyeti’nin şan ve şerefini korumak, yüceltmek ve üzerime aldığım görevi tarafsızlıkla yerine getirmek için bütün gücümle çalışacağıma Büyük Türk Milleti ve tarih huzurunda, namusum ve şerefim üzerine andiçerim”

D. Görev ve Yetkileri

Madde 104- Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milleti’nin birliğini temsil eder. Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını gözetir.

Bu amaçlarla Anayasanın ilgili maddelerinde gösterilen şartlara uyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler şunlardır.

a) Yasama ile ilgili olanlar:

Gerekli görüldüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde açılış konuşmasını yapmak,

Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni gerektiğinde toplantıya çağırmak,

Kanunları yayımlamak,

Kanunları tekrar görüşümek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne geri göndermek,

Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirde halkoyuna sunmak,

Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerinin anayasaya şekil ve esas bakımından aykırı oldukları gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’nde iptal davası açmak,

Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine karar vermek.