* Dünkü sayıdan devam

Cumhurbaşkanı seçimi, Türkiye’de kıyametler kopardı. Oysa, bu kadar şamataya gürültüye gerek yoktu. Çünkü Anayasa açık. Orada nelerin, nasıl yapılacağı, herkesin anlayacağı bir dille anlatılıyor.                  

Anayasa: “D. Toplantı ve karar yeter sayısı

Madde 96- Anayasada, başkaca bir hüküm yoksa, TBMM üye tamsayısının en az üçte biri ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tam sayısının dörtte birinin bir fazlasından az olamaz.”

Normal durumlarda bu madde böyle işletilir. Ancak, “Anayasada, başkaca bir hüküm yoksa” şimdi bu madde ile Cumhurbaşkanını seçebilir misiniz?

Bir de Cumhurbaşkanının seçimini düzenleyen Anayasa’nın 102. maddesine bakalım. B. Seçimi:

“Madde 102- Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile ve gizli oyla seçilir. TBMM toplantı halinde değilse hemen toplantıya çağırılır.

I. ve II. turlarda üçte iki çoğunluk oyu sağlanamazsa üçüncü tur oylamaya geçilir, üçüncü oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğunu sağlayan aday Cumhurbaşkanı seçilmiş olur. Bu oylamada üye tamsayısının salt çoğunluğu ile Cumhurbaşkanı seçilemediği takdirde derhal Türkiye Büyük Millet Seçimleri yeniler.”

Anayasaya göre, Cumhurbaşkanlığı seçimi ile ilgili mevzuat budur. Meclisi 96. madde ile açıp, 102. madde ile sonuçlandırmanız gerekir. Salt çoğunluk ile üçte iki çoğunluğu anlamak önemlidir. 96. maddedeki salt çoğunluk deyimi meclisi açmak içindir. 102. maddedeki üçte iki çoğunluk ise Cumhurbaşkanını seçmek için gerekli olan 367 sayısıdır. Meclis Başkanının burada yapması gereken şudur. 96. maddeye göre , (3/1) meclisi açar. Gündem Cumhurbaşkanlığı seçimi olması nedeniyle 102. maddeyi uygular. 102. madde üçte iki 367 ister. Eğer bu sayı mecliste yoksa, seçimi yapsa da bir anlam ifade etmez. Çünkü birinci turda 367 yeterlik sayısı bulunmadıkça Cumhurbaşkanı seçilmiş sayılamaz.

Anayasada, “367 oy kullanacak üye yoksa, sen seçimi yapamazsın” diye bir hüküm yoktur. Seçim yapılsa da, yeterli oy olmadığı için zaten Cumhurbaşkanı seçilmiş olur.

Başkan 96. maddeyi değerlendirip seçim mi yapacak; yoksa 102. maddeye göre mi seçim yapacak? Meclis 96. maddede zikredilen “üye tamsayısının en az üçte biri (184) ile toplanır ve toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörtte birinin bir fazlasından (138) az olamaz”

Yoksa 102. maddeye göre mi meclisi toplayacak? Diyelim ki meclisi 102. maddeye göre topladı ve üçte ikiyi bulamadı, seçimi yapmayacak mı? Madem öyle 1. turda her meclis toplanması halinde 367 üye olmazsa seçim nasıl yapılacak? 2.,3. ve 4. turlara nasıl geçilecek?

***

Benim anladığım şşudur. Başkan 96. madde ile meclisi açar. I. tur seçimi yapar. Diğer seçimleride Anayasa’da olduğu gibi zaman periyotları içerisinde 4. tura kadar devam ettirir. 4. turda da seçilmez ise seçime gidilir. Aksi halde 102. maddeye  göre mecliste 367 üye bulmak mümkün olmaz. Mümkün olmadıkça da seçim yapılamaz. Bence Anayasa’da bu iki madde yorum açısından bazı çelişkiler içeriyor. Lastik gibi esnek, sağa da çek, sola da. Bence yasa hükmü açık olmalı. 102. madde meclis toplanamaz, 367 olmasa seçim yapılamaz demiyor. Buradaki 367 rakamı Cumhurbaşkanını seçen rakamdır. Meclis 550 ile de toplanıp oylama yapsa, 367’yi bulmadıkça Cumhurbaşkanı seçilmiş olmaz. Öyle ise bunca gürültü neden?